Door het cao-loze tijdperk in de glastuinbouw worden sommige regelingen wel of niet opgeschort. Ondernemers hebben dan soms wel de lasten van de cao, maar niet de lusten. De Werkgeverslijn land- en tuinbouw beantwoordt de meest gestelde vragen hierover.
1 Betekent het feit dat er geen cao meer is dat er geen loonsverhogingen zijn de komende periode?
De cao loonschalen worden voorlopig niet verhoogd. In de cao zijn echter een aantal lonen gekoppeld aan het wettelijk minimumloon. Dit betreft functiegroep B van loongebouw B, trede 1 en de bijbehorende jeugdlonen. Deze lonen gaan omhoog als ook het wettelijk minimumloon omhoog gaat, doorgaans per 1 januari en 1 juli. De overheid beslist over de aanpassing van het minimumloon. Als sprake is van nawerking (zie vraag 2) van de cao, houdt de werknemer uiteraard wel recht op zijn periodieken conform de loontabel.
- Moeten we de oude cao blijven toepassen? Zit hier verschil in voor leden of niet-leden? Hier zijn verschillende situaties:
- Leden (georganiseerde werkgevers, lid van Plantum, LTO Nederland of Glastuinbouw Nederland) moeten de cao blijven toepassen voor werknemers die gedurende de looptijd van de cao in dienst zijn gekomen. Voor nieuwe werknemers ligt dat anders, zie vraag 4.
- Niet-leden moeten de cao blijven toepassen als in de arbeidsovereenkomsten staat dat de cao Glastuinbouw van toepassing is. Dit heet een zogenaamd incorporatiebeding: de cao wordt dan onderdeel van de overeengekomen arbeidsvoorwaarden.
- Voor niet-leden die dit niet in de arbeidsovereenkomsten hebben opgenomen geldt feitelijk geen nawerking. Alleen is het natuurlijk niet mogelijk om de arbeidsvoorwaarden van werknemers plotseling naar beneden bij te stellen. In de praktijk zal ook hierbij in veel gevallen de oude cao Glastuinbouw worden gevolgd.
- Zijn er onderdelen in de cao die niet meer toegepast mógen worden?
Ja. De cao Glastuinbouw kent een aantal bepalingen die driekwart dwingend zijn. Driekwart dwingend recht is aan de orde als in de wet is opgenomen dat afwijking alleen mogelijk is per geldende cao. Deze bepalingen mogen dus niet meer worden toegepast omdat de cao is verlopen. Het gaat om de volgende bepalingen:
- Uitzondering op de wettelijke ketenbepaling (artikel 9). De wettelijke ketenbepaling houdt in dat werknemers drie tijdelijke contracten in een periode van drie jaar mogen hebben. Als de werknemer minimaal zes maanden uit dienst is wordt deze keten doorbroken en kan met een nieuwe serie overeenkomsten worden gestart. In de cao Glastuinbouw was deze tussenpoos van zes maanden teruggebracht naar drie maanden. Dit is nu niet meer mogelijk. Per direct moet dus een tussenpoos van minimaal zes maanden worden gehanteerd.
- Jaarurenmodel waarbij niet alle gewerkte uren op WML-niveau direct worden uitbetaald, zie vraag 6 voor een uitgebreide toelichting.
- Er komt een nieuwe werknemer in dienst. Welke arbeidsvoorwaarden gelden voor hem?
In de arbeidsovereenkomsten met mijn werknemers staat opgenomen dat de cao Glastuinbouw wordt toegepast. Wat betekent dit nu? Voor een nieuwe werknemer mag je nieuwe afspraken maken. Maar er is altijd sprake van ‘gelijk werk, gelijk loon’. Zijn er dus medewerkers in dienst met dezelfde functie als de nieuwe medewerker en waarvoor u de cao toepast, dan moet u dat ook voor nieuwe medewerkers doen. Als in uw arbeidsovereenkomsten staat dat de cao Glastuinbouw wordt toegepast, moet u ook de andere bepalingen uit de cao Glastuinbouw volgen (behalve de bepalingen zoals genoemd bij vraag 3).
- Mag ik voor nieuwe medewerkers het wettelijk kader toepassen nu er voorlopig geen cao komt?
Zijn er geen medewerkers in een zelfde functie in dienst én wordt in de arbeidsovereenkomst niet verwezen naar de cao Glastuinbouw? Dan mag het wettelijk kader worden toegepast. Let op: zonder cao kan een oneerlijk speelveld ontstaan. Bedenk dus goed of u er verstandig aan doet om het wettelijk kader toe te passen in deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt.
- We maken gebruik van het jaarurenmodel. Mag ik dat blijven toepassen?
Het werken met een jaarurenmodel op zich is nog wel toegestaan, maar je mag in een betaalperiode (van een week, vier weken of maand) nooit minder betalen dat het wettelijk minimumloon over alle gewerkte uren. Het uitstellen van het betalen van loon over gewerkte uren is wel mogelijk met een actuele cao met een jaarurenmodel. In dat geval worden de uren op een ander moment betaald dan dat ze gewerkt worden. Door het jaarurenmodel op te nemen in de cao Glastuinbouw kon hier gebruik van worden gemaakt. Omdat de cao nu is verlopen geldt deze uitzondering niet meer. Wat betekent dit in de praktijk?
- Bij iedere loonbetaling dient berekend te worden of over ieder gewerkt uur minimaal het wettelijk minimumloon uitbetaald wordt (standaard periodeloon / aantal gewerkte uren, de uitkomst hiervan moet minimaal het wettelijk minimumloon zijn). Is dit niet het geval dan dient de werkgever het verschil bij te plussen.
- Het is een mogelijkheid om piekperiodes in het werkaanbod op te vangen door het inschakelen van uitzendkrachten.
Let er daarbij wel op dat de werknemers die in eigen dienst zijn op jaarbasis voldoende uren maken, dus ook in een rustige periode moet er voldoende worden gewerkt. Minuren zijn bij jaarafrekening voor rekening van de werkgever.
- Maak afspraken met werknemers met een jaarurennorm of de norm wellicht naar beneden bijgesteld dient te worden. Dit is uiteraard iets waar de werknemer ook zelf mee in moet stemmen aangezien het inkomensverlies betekent.
- Werknemers die in schaal B zitten en in het seizoen meer werken, komen al snel onder WML-niveau. Om dit te voorkomen kunt u kiezen voor een afrekenmoment per maand, en alle gemaakte uren direct uitbetalen. Dat betekent wel dat er in een rustige periode geen plusuren zijn om te compenseren.
Voorbeeld: U heeft een werknemer in B2 in dienst (€ 10,19 per uur), met vierwekenbeloning. Hij heeft een overeenkomst voor 38 uur per week, met gebruik van het jaarurenmodel. In de zomerperiode werkt hij 45 uur per week, in de winter soms maar 25 uur per week. Op jaarbasis komt hij aan zijn urennorm. Deze werknemer werkt in juli 4 x 45 = 180 uur. Zijn loon voor die periode is 4 x 38 x € 10,19 = 1548,88. Op basis van de wet minimumloon geldt een wettelijk minimumloon van € 10,05 per uur. Hij heeft 180 uur gewerkt en zou dus 180 x 10,05 = 1809 moeten verdienen. Er is dus sprake van onderbetaling conform de wet minimumloon. Voorheen was dit geen probleem, omdat de uren op jaarbasis uitgesmeerd mochten zijn. Nu mag dat feitelijk nog steeds, mits er bij elk loontijdvak over elke gewerkte uren in ieder geval het wettelijk minimumloon is betaald.
- We maken voor onze seizoenskrachten gebruik van de uitzondering op de ketenbepaling (artikel 9). Mogen we dat blijven toepassen?
Nee, deze bepaling is niet meer geldig zodra een cao verlopen is. Werkgevers vallen dus terug op de wettelijke tussenpoos van tenminste zes maanden.
- In de komende maanden komt er een aantal feestdagen aan. Moeten we dan wel de feestdagentoeslag betalen?
Voor medewerkers waarvoor de cao nawerking geeft geldt dat zij recht hebben op doorbetaalde feestdagen (voor zover deze feestdagen op hun werkdagen vallen). Er kan sprake zijn van een feestdagentoeslag wanneer er wel gewerkt wordt op een feestdag.
- Kan er nog gebruik worden gemaakt van de seniorenregeling?
Ja, want dit is een op zichzelf staande regeling, onderdeel van de overkoepelende cao Colland. De seniorenregeling kan gewoon worden toegepast omdat de cao Colland nog steeds van kracht is.
- Kan nog gebruik worden gemaakt van de cafetariaregeling?
Nee, in de afspraken die gemaakt zijn met de Belastingdienst is als voorwaarde aangegeven dat er een actuele cao van toepassing moet zijn. Het is wel mogelijk om op individueel niveau afspraken te maken met uw lokaal belastingkantoor.
- Kan er nog gebruik worden gemaakt van de regeling piekarbeid?
Ja nog wel, want deze regeling is opgenomen in de overkoepelende cao Colland en het uitvoeringsreglement 2020 van BPL Pensioen. Maar deze regeling volgt uit een cao-afspraak in artikel 11 van de cao Glastuinbouw en wordt mogelijk op termijn beëindigd.
- Onze huisvesting heeft het AKF/SNF keurmerk. Kunnen we de kosten voor huisvesting nog inhouden op het loon, hoewel er geen geldende cao is?
Dit onderdeel van de cao heeft nawerking voor georganiseerde leden, mits de arbeidsovereenkomst is aangegaan voor 1 januari 2020. In dat geval mogen de huisvestingskosten conform cao worden ingehouden. In andere situaties mogen huisvestingskosten niet meer worden ingehouden op het wettelijk minimumloon. Als de werknemer meer verdient dan het wettelijk minimumloon, mag over het meerdere wel worden ingehouden.
- Moet ons uitzendbureau de beloning uit de oude cao Glastuinbouw nog hanteren voor de inlenersbeloning?
Het uitzendbureau moet de arbeidsvoorwaarden van de inlener volgen. Het is dus aan de teler om aan het uitzendbureau door te geven wat van toepassing is. Als voor ‘eigen personeel’ nawerking geldt en de cao wordt gevolgd, geldt voor uitzendkrachten in veel situaties het principe van ‘gelijk werk, gelijk loon’.
- Mag ons uitzendbureau nog gebruik maken van het jaarurenmodel?
Het uitzendbureau past de regeling toe zoals die door de inlener wordt toegepast. Hiervoor geldt dus hetzelfde als onder vraag 6. Als het uitzendbureau weekbetaling hanteert, moet dus per week worden gekeken of er niet onder WML-niveau wordt betaald.
