Vanmorgen aan de ontbijttafel met een kop stevige zwarte koffie en de krant viel mijn oog op een artikel over Porta Nova en de nieuwbouw van hun gasvrije kas. De tweede gasloze kas in Nederland na de kas van Van der Hoorn Orchideeën.

Wanneer je als insider leest welke toepassingen worden gebruikt, dan zie je dat geen technologisch hoogstandje wordt gemist. Echt een top voorbeeld voor waar de tuinbouwsector naartoe moet bewegen om klimaatneutraal te worden. Het perfecte voorbeeld om als onderneming je bijdrage te leveren aan het klimaatakkoord van Parijs, de Nederlandse klimaatwet en de landbouwvisie van minister Schouten. De dames en heren van Porta Nova hebben daarmee een knappe prestatie geleverd. Aan visie en ondernemerschap is er geen gebrek. Ik vermoed dat hier wel één of meerdere ondernemersprijzen mee te winnen zijn.

Wat mij in het artikel vooral triggerde is dat zij pas de nummer twee zijn die gasloos gaan telen. Met in totaal 3.476 bedrijven (2017) in de glastuinbouw (bron: CBS), is er dan nog veel te doen tot 2030. De gasloze kas van Van der Hoorn Orchideeën staat er tenslotte alweer 12 jaar. Dat betekent dat er de komend 12 jaar nog heel veel bedrijven een stevige stap hebben te zetten, want als het in dit tempo blijft doorgaan…..

Ik hoor u denken, ik haak wel ergens aan bij een warmterotonde, aardwarmtecluster of restwarmte installatie. Het nieuwe telen is ondertussen bij veel ondernemers goed bekend of inmiddels onderdeel van het normale bedrijfsproces. Dus geen zorgen. Ik ben toch wat terughoudender moet ik zeggen. Het klopt, de kopgroep is vol aan de bak en gaat fluitend zijn bijdrage leveren of heeft dit al lang gedaan. Hoe de middengroep het oppakt wordt interessanter, daar zie ik in de gesprekken die ik mag bijwonen wél een hoge mate van bewustwording, maar echte actie of concrete plannen zijn er nog níet.

Eerlijk gezegd snap ik het ook. Veel ondernemers hebben stevige onzekerheden of er wel een opvolger beschikbaar is. Bij 80% van de 55+ ondernemers is er op dit moment geen bedrijfsopvolger beschikbaar. Waar doe je dan deze stappen nog voor? Ik vermoed dat we hier een stevige angel op uitvoering van de klimaatwet te pakken hebben. Veel ondernemers zullen ’te zijner tijd wel zien’, zo lijkt het.

Ik snap zoals gezegd de overweging, maar ik vermoed dat er ook een ander perspectief ligt. Wanneer overdracht in de familiesfeer geen optie meer is, is het dan een optie om het bedrijf langzaam maar zeker te laten verouderen en te wachten op een goede koper? Ik betwijfel het, deze ondernemers houden hun bedrijf hiermee niet up-to-date. Er zit over 5 jaar echt niemand te wachten op een bedrijf dat niet ‘klimaatvast’ is over te nemen. Grondprijs met een minimale plus zou dan zomaar eens de realiteit kunnen zijn. Is het bedrijf dan ook nog eens solitair gelegen, zonder enig perspectief op alternatieve energiebronnen, dan zou je zomaar enorm pessimistisch kunnen worden en je pensioen in rook zien opgaan. De korte termijn gedachte: de energietransitie uitstellen en extra financieel risico nog even niet op de balans nemen, is vermoed ik niet de beste keuze.

Ik zou daarom willen afsluiten met een vraag voor het ontbijt van morgen. Hoe klimaatvast ben ik binnen 5 jaar met mijn bedrijf? En wat heb ik dan nu te doen?