Uitzenders met veel Oost-Europees personeel geven aan te verwachten dat het nog 1,5 tot 3 maanden kan duren voordat er sprake is van een normalisatie. Verder zal de concurrentie tussen landen om de gunst van de arbeidsmigrant door en na de coronacrisis zijn versterkt. Dit blijkt een analyse van ABN Amro.
In het begin van de coronacrisis zijn sierteeltbedrijven volledig of gedeeltelijk minder beroep gaan doen op Poolse en andere arbeidsmigranten. Nu de afzet weer aantrekt zijn ze weer hard nodig. Er is nog geen tekort op sierteeltbedrijven, maar veel werkgevers zijn er niet gerust op dat dit zo blijft. Veel Poolse arbeidsmigranten zijn toch terug gegaan naar huis en zijn niet direct terug. Als ze al terug willen komen.
Een geluk bij een ongeluk is dat veel Roemeense krachten naar Nederland zijn gekomen toe ze in Italië zonder werk kwamen te zitten. Zij zijn in Nederland gebleven en beschikbaar voor binnenlandse arbeidsmarkt.
Verstoring vraag en aanbod
De coronacrisis heeft in Nederland geleid tot verstoringen in vraag naar en aanbod van buitenlandse arbeidskrachten. Veel uitzendkrachten uit Oost-Europa zijn terug naar hun thuisland gegaan. Anderen, die van plan waren naar Nederland te komen, hebben besloten van hun geplande reis af te zien. Dit zorgt met name voor problemen in de agrarische sector, die sterk afhankelijk is van flexkrachten en op dit moment op volle toeren draait. Dit is op te maken uit de ABN Amro analyse ’Corona en de oorlog om de arbeidsmigrant’.
Druppel op gloeiende plaat
Om de uitstroom van Oost-Europese werknemers in de agrarische sector te compenseren, zijn diverse platforms opgezet om te bekijken of vraag en aanbod gemakkelijker bij elkaar zijn te brengen, zoals Helponsoogsten.nl en Werkenindelandentuinbouw.nl.
Toch vragen economen van ABN Amro zich af of deze initiatieven voldoende soelaas bieden, alleen al omdat vervangende werkwilligen vaak veel reiskilometers zullen moeten maken naar hun nieuwe werkgever. Het is maar zeer de vraag in hoeverre de tekorten aan buitenlandse arbeidskrachten op korte termijn kan worden opgevuld met binnenlandse arbeidskrachten die door de coronacrisis tijdelijk om werk verlegen zitten.
Ook zal het lastig worden om werkloos geraakte uitzendkrachten uit andere sectoren op korte termijn te interesseren voor werkzaamheden in de landbouw, indien het toekomstige uurloon lager ligt dan het laatstverdiende uurloon. Wanneer de uitzendkracht een minder betaalde opdracht aanneemt en vervolgens opnieuw werkloos wordt, zal zijn of haar uitkering op dat laatstverdiende salaris gebaseerd worden. Zij snijden zichzelf dan in de vingers.
Concurrentie uit vooral Duitsland
Tegelijkertijd zien de economen van ABN Amro dat door de coronacrisis de concurrentie tussen landen in West-Europa om buitenlandse arbeidskrachten scherper wordt gevoerd, met name in de markt voor ongeschoolde agrarische arbeid.
Er is vooral concurrentie van Duitsland. Onze oosterburen hebben begin april na druk vanuit Brussel, de landbouwwereld en supermarktketens besloten om alsnog de grenzen te openen voor tienduizenden seizoenarbeiders uit Oost-Europa. Seizoenarbeiders die via Duitsland naar Nederland willen om te helpen oogsten, worden niet langer bij de Duitse grens teruggestuurd. Maar of hiermee voldoende menskracht beschikbaar komt, valt nog te bezien. De Duitse regels voor nieuwe seizoenarbeiders uit Oost- Europa zijn streng. Om lange busreizen door Europa te vermijden, moeten ze een vliegticket boeken naar het land waar ze aan het werk willen.
Anderzijds paait Duitsland seizoenarbeiders sinds kort met de mogelijkheid om langer te werken zonder premies af te dragen. Die voordelen biedt Nederland vooralsnog niet.
Brancheorganisatie LTO Nederland vreest dat de Nederlandse bedrijven het moeten afleggen in de zware concurrentie op de schaarse arbeidsmarkt. Per 1 januari 2020 heeft de Duitse overheid ook al het minimumuurloon verhoogd van 9,19 euro naar 9,35 euro voor werknemers van 18 jaar en ouder. Dit geldt ook voor alle buitenlandse werknemers die op Duits grondgebied werkzaam worden gesteld door hun werkgevers.
Straks werkloze Nederlanders genoeg om die plekken in te vullen van de arbeidsmigranten, geef die maar normaal salaris voor zoiets en laat die migranten thuis blijven!