De Turkse lira heeft een belabberd 2016 achter de rug en de munt heeft in het nieuwe jaar meteen een nieuwe tik gekregen. De kans is echter groot dat een opleving niet lang op zich laat wachten, verwacht valuta expert Laurens Maartens in zijn column.
Turkse lira heeft in 2016 door de mislukte ‘coup’ van 15 juli veel van zijn waarde verloren. De koers van de Turkse lira noteerde het ene dieptepunt na het andere. Zo erg dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn landgenoten begin december opriep om hun vreemde valuta om te wisselen tegen Turkse lira om zo de koers van de Turkse munt de hoogte in te jagen.
Helaas zonder resultaat. De vrije val van de Turkse lira zet zich in het nieuwe jaar met kracht door. In de eerste dagen van het nieuwe jaar ging de munt met bijna 2% onderuit in de nasleep van de terroristische aanslag in nachtclub Reina tijdens nieuwjaarsnacht en door de publicatie van tegenvallende economische cijfers. Een lira is nu 0,265 dollar waard of 0,25 euro. Dat is 20% en 18% minder dan een jaar geleden. Daarmee is de Turkse lira één van de meest volatiele valuta’s ter wereld.
Het is niet moeilijk om redenen aan te wijzen voor de vrije val van de Turkse munt. De politieke onzekerheid is flink toegenomen na de mislukte staatsgreep op 15 juli vorig jaar. President Tayyip Erdogan heeft allerlei maatregelen genomen om zijn greep op de macht te verstevigen en om iedereen die mogelijk betrokken is bij de coup te arresteren of anderszins buitenspel te zetten. Die maatregelen hebben hun weerslag op de economie. In het derde kwartaal van 2016 gaven Turkse consumenten 3,2% minder uit dan in dezelfde periode een jaar eerder. De economie kromp met 1,8%, na een groei van 4,5% in het eerste halfjaar.
Krimpende economie, oplopende inflatie
Turkije heeft niet alleen te maken met een economie die steeds kleiner wordt, maar ook met een hardnekkig hoge inflatie. Vorige week werd bekend dat de inflatie in december is opgelopen naar 8,53%. Dat percentage ligt ver boven de officiële doelstelling van de 5% die de Turkse centrale bank hanteert. De inflatie ligt ook boven de officiële rentestand van 8%. Omdat de inflatie hoger ligt dan de rente, is de zogeheten reële rente in Turkije negatief. Dat maakt het voor partijen onaantrekkelijk om hun vermogen in lira aan te houden.
Juist het enorme pessimisme over de lira kan ertoe leiden dat de munt binnenkort weer opveert. Als iedereen al positie heeft gekozen voor een verdere daling, zijn er weinig potentiële verkopers meer in de markt. Door het sterk negatieve sentiment kan elk bericht dat iets minder slecht is dan gevreesd al voor een kleine opluchtingsrally zorgen. In de eerste dagen van het jaar zijn vier van de vijf valuta’s die in het laatste kwartaal van 2016 het hardst zijn gedaald al plotseling omhoog geschoten: de Japan yen, de Koreaanse won, de Poolse zloty en de Noorse kroon. De Turkse lira is de enige van het vijftal die nog verder gedaald is.
De volgende bijeenkomst van de Turkse centrale bank staat gepland voor dinsdag 24 januari. De verwachting groeit dat de Turkse centrale bank op korte termijn zal ingrijpen. Zelfs als ze de rente ongemoeid laat, kunnen de vooruitzichten voor de lira de komende weken verbeteren. De kans is groot dat de inflatiesprong is toe te schrijven aan een verhoging van de belasting op alcohol en tabak. Als de inflatie in januari weer afneemt tot onder de officiële rentestand en de reële rente weer positief wordt, daalt de drempel om vermogen in lira aan te houden. Voorlopig zou ik dan ook eerder inzetten op een herstel van deTurkse munt na de harde klappen van de afgelopen tijd dan op een verdere daling.
Laurens Maartens is valuta-expert bij de?Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij
