Transparantie door certificeren

Het is niet alleen waar Royal FloraHolland achter staat, maar belangrijk voor de gehele sierteeltketen: meer transparantie. Daarover zijn veel belanghebbenden het eens gezien de afspraken die zijn gemaakt binnen Floriculture Sustainability Initiative (FSI). Een middel om daar te komen is milieuregistratie en -certificering. Maar verplichten? De veilingorganisatie meent van wel. Corona heeft die koers niet doen veranderen of vertragen.

Ondernemers gruwelen van dingen waartoe ze verplicht worden. Wet- en regelgeving vinden veel boeren en tuinders de spuigaten uitlopen en een doorn in het oog voor hun ’vrije’ ondernemerschap. Als ze dan ook nog bovenwettelijke eisen voor hun kiezen krijgen of andere verplichtingen dan heb je vaak de poppen aan het dansen. Bij de verplichte milieuregistratie en -certificering die Royal FloraHolland gaat doorvoeren, is het niet anders.

Met die taak is onder meer duurzaamheidsmanager Stefanie Miltenburg met het Regieteam Duurzaamheid belast. In het team zitten ook kwekers, van wie enkele uit de ledenraad. Volgens haar hebben kopers behoefte aan betrouwbare informatie die te borgen is met milieuregistratie. Digitaal en gecontroleerd wel te verstaan, oftewel via een milieucertificaat. ‘Met een milieucertificaat heb je de noodzakelijke transparantie in handen die de markt eist’, benadrukt de duurzaamheidsmanager.

Niet in ander daglicht

Transparantie die op de klok al zichtbaar is. Vanaf eind 2018 is eveneens een traject met leden ingezet om eind 2021 alle aanvoerders te verplichten een milieucertificaat te hebben. En dat ze vanaf begin 2021 een digitale milieuregistratie voeren. Die uitgesproken ambitie is door de coronacrisis volgens Miltenburg niet in een ander daglicht komen te staan. ‘Verder verduurzamen is juist de koers om deze crisis te boven te komen. Als we verdere verduurzaming van de sector bijvoorbeeld een jaar uitstellen, doen we de sector maar ook individuele ondernemers geen recht. Bedrijven worden dan alleen maar op een grotere achterstand gezet. Handel en consumenten willen duurzamere bloemen en planten. Die trend is door corona niet anders komen te liggen.

Op de verplichte milieuregistratie en -certificering wordt gecontroleerd en gehandhaafd. Half juli heeft de ledenraad erover gediscussieerd. Het handhavingsvoorstel komt er in het kort op neer dat na meerdere waarschuwingen heffingen worden opgelegd. Het voorstel is om de heffing even hoog te maken als de kosten van milieuregistratie en -certificering. Uiteindelijk kan het niet naleven van de verplichting leiden tot het tijdelijk niet meer kunnen handelen via de marktplaats. In oktober neemt de directie op basis van dit advies van de ledenraad een besluit. Een optie is dat de handhaving niet direct in 2022 start. Verscheidene kwekers hebben namelijk momenteel door de coronacrisis  wel iets anders aan hun hoofd dan duurzamer kweken.

Wel benadrukt Miltenburg dat er geen juridische belemmeringen zijn voor Royal FloraHolland om verplichte certificering in te voeren. Die waren er niet bij de fusie in 2008 en de collectieve promotieheffing in 2018, en nu, na zowel intern als extern advies ingewonnen te hebben, ook niet bij verplichte certificering.

Global-GAP

Als logische tweede certificeerder heeft Royal FloraHolland contact gezocht met Global-GAP. Ruim 400 van de circa 5.000 RFH-aanvoerders voeren immers het Global-GAP certificaat tegen ruim 1.500 aanvoerders met een MPS certificaat; sommigen hebben beide. Met deze aantallen staat de teller op 44% van de aanvoerders die in bezit is van een milieucertificaat; zij vertegenwoordigen circa 85% van de omzet.

Global-GAP wordt nog dit jaar gebenchmarkt voor Floriculture Sustainability Initiative (FSI). Net als MPS voldoet het keurmerk dan aan de eisen betreffende data-gedreven milieuregistratie en aangescherpte milieueisen. Het GAP-deel blijft gaan over ’goede landbouwpraktijken’ (voldoen aan wet- en regelgeving). Waarschijnlijk zal het milieucertificaat en het GAP-certificaat net als bij MPS gescheiden te behalen zijn. Verschil is dat MPS een eigen registratietool heeft, Global-GAP laat dit aan marktpartijen over.

Zorgvuldige consultatie

De 56% die nog aan de verplichting moet voldoen, zijn voornamelijk kwekers met lage omzetten. Miltenburg spreekt tegen dat niet goed geluisterd is naar bezwaren die velen van hen hebben tegen verplichte certificering. De consultatie met de ledenraad, via ledensessies en een op een gesprekken,  is zorgvuldig verlopen. ‘De vier randvoorwaarden van de ledenraad zeggen voldoende. Ze zijn een soort stok achter de deur.’

Miltenburg staat op het standpunt dat ondernemers in deze tijden milieuregistratie juist moeten omarmen. Meten is immers weten; milieuregistratie geeft goede inzichten en daarmee een basis voor een goede bedrijfsvoering. ‘En als je erin verdiept, is het vaak geen grote investering. Maar bovenal: een milieucertificaat wordt steeds meer een voorwaarde van kunnen en mogen leveren en steeds minder een onderscheidend bedrijfstool.’

Een groot bezwaar van verplichte certificering dat critici aandragen is dat aanvoerders ertoe verplicht worden en handelaren niet. Dat is maar ten dele waar, reageert Miltenburg. Ook diverse handelspartijen hebben zich achter FSI-eisen geschaard. Vier grote spelers (Dutch Flower Group, Waterdrinker, Royal Lemkes en FleuraMetz) gaan zich eraan houden. Zij waren samen met Royal FloraHolland in mei 2017 de ondertekenaars van het manifest ’Samen Duurzaamheid en Transparantie Versnellen’. ‘Voor de goede orde: Royal FloraHolland is het traject van verplichte certificering mede gaan inzetten op nadrukkelijk verzoek van deze handelspartijen. Gezien onze ketenverantwoordelijkheid is daarop positief gereageerd. Dit houdt dus ook in dat we dit als een gezamenlijk traject zien en niet iets dat alleen wij nastreven.’

Geen verplichting

Ook de VGB onderschrijft als deelnemer in FSI de FSI-eisen, maar directeur Matthijs Mesken zegt dat de verplichting voor het kopen van gecertificeerde producten voor haar leden niet aan de orde is. ‘Een belangenorganisatie kan die plicht niet aan haar leden opleggen. Dus ook FloraHolland niet. Zo werkt het immers in de keten niet. De retail kan de handel eisen opleggen en de handel de teelt, maar niet andersom. Neemt niet weg dat ook de handel steeds meer met duurzame eisen van verderop in de keten wordt geconfronteerd en daar dus naar handelt.’

Maar vanuit ketenverantwoordelijk gaat de VGB na de zomer haar leden informeren en enthousiasmeren om enkel gecertificeerd product af te nemen, ook al vragen sommige klanten er nu wellicht nog niet om. ‘Dit om het voortouw dat producenten van bloemen en planten nu grotendeels nemen, en in sommige gevallen opgedragen krijgen, te ondersteunen.’

Tekst: Peter van Leth, Vakblad voor de Bloemisterij | Foto’s: Peter van Leth en Shutterstock

De Bloem&Blad Trendspecial, die verschijnt op 4 september, staat helemaal in het teken van duurzaamheid.