De bewuste reportage van Eenvandaag
Aan de vooravond van de algemene ledenvergadering van Royal FloraHolland, donderdag 7 december in Naaldwijk, zijn woensdagavond in een uitzending van EenVandaag op NPO2 nog eens de pijnpunten van het nieuwe tarievenstelsel blootgelegd. Daarbij lijken de tegenstellingen tussen de grote en de kleinschalige aanvoerders steeds verder op scherp te worden gezet.
In de reportage geeft Jack Goossens, voorzitter van coöperatie FloraHolland aan dat het verder doorvoeren van het principe kostenmaker-is-kostendrager, essentieel is om grote aanvoerders binnenboord te houden. Zij gaan straks lage tarieven betalen dan kleinere kwekers, die in sommige gevallen worden geconfronteerd met 14% hogere kosten. Goossens is echter duidelijk: als grote aanvoerders voor buiten-de-veiling-om gaan, lopen de kosten voor alle overgebleven kwekers alleen maar verder op.
Kwekers Corina Duin en Paul Barendse, alsmede handelaar Jan de Boer, geven echter aan dat het nieuwe tarievenstelsel steeds verder af staat van de coöperatieve principes. Zij zeggen hardop dat het doorvoeren van het nieuwe stelsel gaat leiden tot een kaalslag onder de kleinschalige kwekers die de teelt dan financieel niet op kunnen brengen. Daarmee lijkt de discussie, ook na de besluitvorming op de ledenvergadering, na donderdag nog lang niet voorbij.
Rest te vermelden dat Eenvandaag eerder in een aankondiging van de reportage nog melding in stevige taal maakte dat de kwekers ‘zich genaaid’ zouden voelen door FloraHolland. Deze stevige woorden kwam in de reportage niet voor. In de bijbehorende tekst is deze passage door Eenvandaag aangepast naar ‘in het ootje genomen.’
Is er toekomst voor FloraHolland?
Dat FloraHolland vreselijk zijn best doet om wereldmarktleider te worden en de regie in de gehele keten wereldwijd in handen te krijgen is iedereen wel bekend. Of die poging slaagt is maar zeer de vraag. Lucas Vos heeft veel energie en geld gestopt in handelsplatforms, bezuinigingen in logistiek door het snijden in de klokverkoop en dacht China wel even te kunnen veroveren. Daarna was Turkije aan bod. Allereerst laten Chinezen zich echt niet vertellen hoe je marktleider kunt worden, zij laten FH lekker zijn gang gaan en kijken daarna het kunstje vanzelf af en doen het dan beter, maar wel zelf. Ook Turken zijn hele slimme handelaren en vinden het geweldig dat ze gesponsord door FH toegang krijgen tot de wereld bloemenmarkt.
En die handelsplatforms? Zo eenvoudig lijkt het dus niet te zijn. Een platform bouwen is als een webshop, dat kan de gemiddelde IT-er ook al wel. Waar het echt om gaat is de integratie in de bestaande systemen en nog belangrijker: de daaraan verbonden logistiek en afrekenstructuur. Het platform dat de logistieke processen en incasso’s ook in zijn vingers heeft, maakt kans om substantieel marktaandeel naar zicht toe te trekken. FH lukt dat nog niet stuurde onlangs een hele rits dure jongens naar huis, die na 1 ½ jaar werk en het declareren van miljoenen aan facturen niets begrepen bleken te hebben van het product en ook geen productief platform wisten te bouwen.
Intussen hadden de heren bij FH al de volgende stap in werking gezet: het sluiten van de plantenklok en nog meer. Dat ging enorme besparingen opleveren, dus alvast maar een paar honderd man naar huis sturen, want die waren toch niet nodig. En nu? De klokken draaien nog, er moeten extra mensen extern worden ingehuurd en het kost nu alleen maar meer. En Lucas? Die ziet de bui al hangen en neemt met opgeheven hoofd afscheid. Misschien ook wel een beetje gedwongen, dat zullen we nooit weten. Zijn voorganger, waar alle ellende begonnen is, heeft in ieder geval zijn trekken thuis gekregen. En nu zit Steven van Schilfgaarde met de brokken. Geen domme man, die ziet heus wel dat het nu echt puinruimen wordt. Er zijn geen andere knoppen meer om aan te draaien dan de kosten. Die gaan dan ook rucksichlos omhoog! De kosten gieren de pan uit en nu hebben de 3 grote banken, al dan niet gedwongen door EZ, de oude leningen vernieuwd en zelfs een enorme extra lening verstrekt. Dat doen ze niet zomaar, want eigenlijk wilden ze graag afscheid nemen van FH, maar ja, zoals het er nu voorstaat worden hun leningen gegarandeerd en daar weten de banken alles van! Dat is ze zelf ook overkomen.
En de kweker? De trotse mede-eigenaar van de coöperatie? Die vaak al generaties lang lid zijn en er voor gezorgd hebben dat de veilingen zover gekomen zijn en samen met de handel een onwaarschijnlijk wereldsucces van bloemen en planten hebben gemaakt, die raakt alles kwijt, de medezeggenschap, de ledenlening, het goede prijsvorming model, de juiste kostenstructuur, kortom alles. Alleen maar extra kostenverhogingen, jaar na jaar. Lang leve FloraHolland, sorry Royal FloraHolland. De oude bestuurders van de VBA, Rijnsburg en Westland zitten met kromme tenen toe te kijken. Ik ken er een aantal persoonlijk en dat waren wel mannen met ballen en kennis van de branche en die wisten altijd de balans tussen kweker en handelaar juist te waarderen en ondanks dat er ook vaak op het scherp van de snee werd gestreden, was het altijd fair. Dat zijn we helaas kwijt, een slechte zaak voor heel producerend en handelend Nederland. Er valt alleen maar te verliezen en dat gebeurd ook. Kweker en handelaar, wordt wakker en laat je niet in de luren leggen.
Bart Weitjens, AgroCheck