De glastuinbouw kan volgens LTO Glaskracht Nederland nog vóór 2040 klimaatneutraal zijn, mits de overheid onder meer meehelpt bij het versnellen van de ontwikkelingen rond geothermie en bij het opzetten van een goede CO2-voorziening. Minister Wiebes (EZK) heeft tal van maatregelen, de een concreter dan de ander, aangekondigd om geothermie in de versnelling te krijgen. Maar hoe kijkt LTO Glaskracht daar tegenaan?
In zijn recente beleidsbrief Geothermie geeft minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (EZK) aan dat de geothermiesector snel veiliger en professioneler moet worden. Ook moeten er de komende jaren veel meer geothermieprojecten van de grond komen. Om dat te bereiken kondigt hij tal van nieuwe regels rond de veiligheid en financiering van projecten aan. Daarvoor moet de Mijnbouwwet worden aangepast, maar ook lagere wet- en regelgeving. We vroegen Voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Glaskracht Nederland om een reactie op de plannen van Wiebes.
Hoe kijken jullie tegen Wiebes’ beleidsbrief Geothermie aan?
„Positief. EZK onderstreept het belang van geothermie voor de energietransitie, geeft de potentie aan en kondigt een actieve aanpak aan. EZK erkent de reeds gemaakte professionaliseringsstappen in de sector geothermie (de oprichting van DAGO en het Platform Geothermie) en de positieve impuls die het innovatieprogramma Kas als Energiebron daaraan heeft gegeven.”
Wiebes wil wet- en regelgeving aanpassen, wat veel tijd zal kosten. Geloven jullie dat hij desondanks de ontwikkelingen rond geothermie kan versnellen?
„Het is belangrijk dat zijn ideeën ook echt allemaal worden uitgevoerd en dat het niet bij voornemens en plannenmakerij blijft. De brief is nog vooral proces en aankondiging. We hadden stilletje gehoopt dat de minister verder zou zijn. Van belang is dat EZK de komende maanden alles uitwerkt, zodat het ook in het Klimaat- en Energieakkoord in concrete acties kan landen. Als dat lukt, kan de versnelling gaan lukken.”
Wat vinden jullie van Wiebes’ ambitie om in 2050 tot 80 Petajoule (PJ) aan geothermieproductie te komen voor tuinbouw en gebouwde omgeving?
„Wij denken dat de glastuinbouw richting 2030 al 10 tot 12 PJ aan geothermie zal kunnen produceren, als er jaarlijks twee tot drie nieuwe bronnen bijkomen. Dat is dan al twee derde van de 15 PJ die de minister voor 2030 als doel aangeeft. In 2050 schat de minister de geothermieproductie op 80 PJ, daarvan zal de glastuinbouw (ruim) een kwart voor zijn rekening nemen. Andere warmtegebruikende sectoren zullen dan zijn aangehaakt. Het tot ontwikkeling brengen van geothermie gaat samen met het ontwikkelen van een warmte-infrastructuur in Nederland. Van belang is dat daar ook stappen worden gezet, in wetgeving en in het bepalen van de rol en ruimte van regionale overheden en partijen.”
Energie Beheer Nederland (EBN) moet, als het aan Wiebes ligt, een grote rol gaan spelen in geothermie. Hoe kijken jullie daartegenaan?
„Dat is een goede zaak. EBN heeft veel kennis van de ondergrond en ondernemen in de ondergrond. Op geothermie is óók EBN nieuw overigens. Een goede wisselwerking tussen EBN, olie- en gassector en de geothermiesector is nodig en geeft kansen. Tempo is geboden, want de huidige Kennisagenda Aardwarmte is veel te beperkt en bovendien alleen vanuit de glastuinbouw en het ministerie van LNV gefinancierd. Dat moet groter en breder als we deze bodemschat tot volle bloei willen brengen. Als je kennis van de ondergrond, ultradiepe geothermie en bijvoorbeeld ruimte om proefboringen te doen meepakt, gaat het al snel over tientallen miljoenen euro’s die nodig zijn. Prima dat de minister een goede betrokkenheid van de geothermiesector voorstaat. Jammer dat hij pas tegen de zomer met nadere invulling daarvan komt.”
Wiebes stelt nadrukkelijk dat EBN ook financieel in geothermie kan deelnemen. Wat vinden jullie daarvan?
„Dat is een interessante mogelijkheid, maar we zien wel graag dat die deelname geen verplichting wordt zoals bij olie en gas. Laat het een keuzemenu zijn ter beoordeling van EBN, de operators en vergunninghouders wat in het desbetreffende project een verstandige betrokkenheid van EBN is.”
EBN kan volgens Wiebes ook in de regio seismisch onderzoek laten uitvoeren, daar waar marktpartijen dat niet vanzelf zouden doen. Biedt dat kansen voor de glastuinbouw?
„Voor de huidige geothermie tot zo’n 3 km diep is in bepaalde gebieden relatief weinig kennis van de ondergrond, bijvoorbeeld rond Aalsmeer en in Brabant. Daar zit ook glastuinbouw. Het is belangrijk dat daar seismiek wordt uitgevoerd. De regionale overheden ondersteunen dat al en als EBN aanhaakt, kan dat een boost krijgen.”
Wat kan ultradiepe geothermie (UDG) voor de glastuinbouw betekenen?
„Van UDG is nog vrij weinig kennis. Om daar verbetering in te brengen, is er een Green Deal UDG. Ook het project Trias Westland is daar superbelangrijk voor. Als die triasboring lukt, ligt een Westland op geothermie in het verschiet. Mogelijk kan UDG nog voor andere gebieden interessant zijn, bijvoorbeeld voor Oost-Brabant.”
Meer over geothermie in de nieuwe Bloemisterij (verschijningsdatum: 16 februari).
