Afgelopen week was de laatste werkweek van een zeer dierbare collega. Hij mag na 42 jaar actief in tuinbouwsectoren van zijn welverdiende pensioen gaan genieten. Voor hem stond afgelopen tijd in het teken van los laten en afstand nemen. Mocht je Cor kennen, rationeel afstand nemen is gemakkelijk, emotioneel afstand nemen beduidend moelijker. Ik denk dat we allemaal dit menselijke aspect herkennen, vooral wanneer je passie hebt voor je vak. Bij mijn collega Cor, spatte deze passie er tot de laatste dag vanaf.
Afgelopen weken kwam het onderwerp ’afstand nemen’ vaak terug in de gesprekken die ik met ondernemers in een niet nader te noemen productgroep mocht voeren. Passie voor hun bedrijf en product. De realiteit onder ogen zien dat de marktcontext afgelopen jaren sterk is veranderd, dat kan soms even lastig zijn. De welbekende strategische helikopterview. Met dat ’helikopteren’ boven jouw bedrijf en een foto nemen, geeft in letterlijke zin al een mooi beeld. Er nog verder bovenuit stijgen, biedt de gelegenheid, in figuurlijke zin, het grotere speelveld op de foto vast te leggen. De combinatie van deze twee geeft je een completer beeld.
Dat niet iedereen gelijk het groter speelveld overziet, is geen probleem. We leven in de waan van de dag, de trein dendert door en ik zie dat ondernemers meegezogen worden in de operatie van alledag. Ik kan jullie vertellen, in mijn werk is dit niet anders. Lijstjes, deadlines, incidenten, moetjes en spoedjes, we kennen het allemaal. Maar soms wordt je gedwongen om even stil te staan bij de ’grotere realiteit’; hoe staat mijn bedrijf en mijn sector er werkelijk voor. De ondernemers die ik sprak, bruisen stuk voor stuk van de passie voor hun bedrijf. Emotioneel en rationeel betrokken en daardoor succesvol in hun vak. Deze krachtige eigenschappen zijn ook de belemmering om afstand te nemen. Rationeel lukt het vaak wel, maar emotioneel afstand nemen?
Terug naar Cor. Hoe deed hij dat afgelopen weken richting zijn pensioen? Bewust niet meedoen aan de operationele klussen. De verantwoording overdragen. Afsluiten wat was, vooruitkijken naar wat gaat komen. Het onbekende omarmen en daar weer nieuwe plannen voor gaan maken. Ik heb niet de indruk gekregen dat hij aan pensioen toe was, maar hij werd er door de pensioengerechtigde leeftijd toe gedwongen: afstand nemen, reflecteren en vooruit kijken. Dat was de rationele kant van afstand nemen; doen door de tijd te pakken. Emotioneel de realiteit onder ogen zien vraagt veel meer dan dat.
Een ondernemer zei eens, ‘het is toch je kindje’. Wie vindt het eenvoudig om van zijn kind de mindere eigenschappen onder ogen te zien? Niemand toch? Bijna iedereen heeft daar hulp bij nodig. Een recept kan zijn: de feiten te bespreken in een goed gesprek, een wandeling, rust, even uit de waan van dag. Bij de ondernemers die ik eerder noemde kwam het daarna wel los. Maar ik vermoed dat, net als bij Cor, na het afscheid bij de voordeur, het echte loslaten pas gaat beginnen.
Ik wens u allen zo nu en dan voldoende afstand toe voor rust en reflectie.
