Uit een onderzoek van Rabobank blijkt ook de grote gevolgen van verhoging van de stroomtaks per 2020, met name voor sommige sierteeltbedrijven en incidenteel een grotere kostenpost dan tot dusver werd aangenomen. Rabobank heeft deze analyse gemaakt om onder meer Glastuinbouw Nederland te ondersteunen in haar strijd de Opslag Duurzame Energie (ODE) aangepast te krijgen. Te beginnen komende week als de tariefsverhoging behandeld wordt in de Eerste Kamer.
Sinds verhoging van de stroomtaks bekend werd, kreeg ook de Rabobank signalen van verontruste klanten. Reden om een onderzoek te houden. „Om een gefundeerde mening te kunnen vormen op de werkelijke impact van de ODE”, vertelt sectormanager Arne Bac. En hoe beter inzichtelijk maken dan door de reeds gemaakte meerjarenbegroting van bedrijven te vergelijken met een nieuwe meerjarenbegroting waarin effect van de ODE is doorberekend. En aangezien Rabobank een marktaandeel van 80% heeft in de glastuinbouw, geeft de analyse volgens eigen zeggen een goede indicatie hoe de tuinbouwsector door deze aanpassing geraakt wordt.
Bevindingen
Rabobank constateert dat al haar klanten een kostprijsverhoging door deze maatregel tegemoet kunnen gaan zien. De impact per klant verschilt fors en is mede afhankelijk van welke teelt er wordt uitgevoerd. Generiek gezien worden zowel in de sierteelt en groenteteelt de belichtende bedrijven zwaarder geraakt.In de steekproef zat een uitschieter van € 400.000 meerkosten in 2020.
Per saldo is een spreiding van verlaging van de EBITDA tussen 1% en 12% te zien. De EBITDA is de betaalcapaciteit om financieringslasten te voldoen, tegenvallers op te vangen, vervangingsinvesteringen te doen en vernieuwing door te voeren. Een daling van de EBITDA houdt in dat het rendement verslechtert. Er zijn bedrijven die op basis van de aanpassing direct in de financiële gevarenzone zouden kunnen komen. „Per saldo is de impact in de sierteelt groter dan in de glasgroenteteelt. Een eerste indicatie is dat 20% van de glasgroentebedrijven hard wordt getroffen en in de sierteelt circa 40% van de bedrijven”, verduidelijkt Bac. Door de lagere EBITDA worden klimaatinvesteringen uitgesteld. De ambitie uit het klimaatakkoord voor glastuinbouw is volgens Rabobank niet haalbaar met deze maatregel.
Korte en lange termijn
De sectormanager verwacht dat op korte termijn vooral de financieringscapaciteit onder druk komt te staan. Door de uitholling van het rendement gaan ondernemers waarschijnlijk anticyclisch investeren in bijvoorbeeld WKK’s. Hierdoor zal het gebruik van fossiele brandstoffen toenemen in plaats van dalen. Verder gaaninvesteringen in aardwarmte, warmtenetten voor de elektra-intensieve bedrijven minder relevant worden. Zij vallen terug op gangbare warmtevoorzieningen.
Op lange termijn zijn de effecten contraproductief voor verdere verduurzaming van de glastuinbouwsector. Vooral voor bedrijven die de afgelopen jaren stappen hebben gezet in de elektrificatie van de warmtevoorziening, benadrukt Bac: „Zij zijn door innovatieve en kapitaalintensieve investering al goed op weg om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en reductie van CO2 emissie te reduceren. En worden nu de door de stroomtaksverhoging kind van de rekening. Compensatie uit bijvoorbeeld SDE is naar verwachting niet opportuun aangezien SDE naar ons bekend niet ingezet kan worden voor compensatie kostenverzwaringen.”
