Het Europees Octrooi Bureau (EOB) in Rijswijk heeft 11 oktober het bezwaar tegen het patent van Monsanto op het selecteren van sojaplanten afgewezen. Volgens de internationale coalitie ’No Patents on Seeds’ maakt de uitspraak duidelijk dat het mogelijk blijft om klassieke veredelingsmethoden te patenteren.
„Deze uitspraak toont dat een patent op selectie van planten mogelijk blijft, terwijl op kruising en selectie geen patent kan worden verleend. Ook blijkt uit deze zaak dat het EOB nog geen hogere eisen stelt aan de inventiviteit van ‘uitvindingen”, aldus Maaike Raaijmakers, projectleider bij Bionext. Bionext is een van de partners van ’No Patents on Seeds’.
Testcase
Bionext beschouwt deze zaak als een testcase om na te gaan wat de nieuwe patentregels van het EOB in de praktijk waard zijn. De bezwaarcommisie van het EOB veegde de bezwaren tegen het verleende sojapatent van tafel.
Het bezwaar is onder meer gebaseerd op artikel 53b van het Europees Octrooiverdrag (EPC) dat het patenteren van essentieel biologische processen zoals kruisen en selecteren verbiedt. Eind juni is dit verbod nog aangescherpt. Het EOB besloot toen na jarenlange discussie om geen patenten meer te verlenen op de producten van klassieke veredeling. Het bezwaar tegen het soja patent is de eerste zaak die op basis van deze nieuwe regels beoordeeld is.
‘Absurd patent’
In 2014 kreeg Monsanto een patent op het screenen en selecteren van sojaplanten op hun aanpassing aan verschillende klimaatomstandigheden. Het gaat om circa 250 wilde en gekweekte soorten uit Azië en Australië. Met dit patent heeft Monsanto volgens Bionext een monopolie gekregen op het toekomstig gebruik van honderden natuurlijke DNA-variaties in sojabonen. Dit terwijl deze genetische diversiteit essentieel is voor de ontwikkeling van nieuwe sojarassen.
„Het is echt absurd dat dit patent ooit verleend is. Hiermee komt de toepassing van een groot deel van de natuurlijke variatie in sojarassen in handen van één bedrijf. Dit belemmert de klassieke veredeling van nieuwe sojarassen die bestand zijn tegen klimaatverandering. Hoewel in de patentaanvraag allerlei technische termen gebruikt worden, is het duidelijk dat het hier gaat om klassieke veredeling”, aldus Raaijmakers.
