Of een ras beschermd is, is wellicht wel één van de meest belangrijkste zaken die u moet uitzoeken voordat u met ras aan de slag gaat. Een beschermd ras mag immers niet zonder meer worden vermeerderd of verkocht.
De houder van het kwekersrecht heeft onder meer het alleenrecht op onder andere de vermeerdering, het te koop aanbieden, verkopen of op andere wijze in de handel brengen, het importeren en exporteren uit het gebied waar de bescherming rust en het opslaan van het ras voor een van de hiervoor genoemde doeleinden voor zolang de bescherming duurt.
Maar hoe zoekt u op of een ras beschermd is? En nog belangrijker: in welk gebied is het ras beschermd? Want als een ras bescherming heeft in enkel Amerika, dan staat het u in principe vrij om deze in bijvoorbeeld Nederland te gebruiken. Hier is het dan een vrij ras. Deze informatie kan over het algemeen worden opgezocht in de UPOV database.
UPOV staat voor Union for the Protection of New Varieties of Plants. UPOV is een verdrag dat door 74 landen wordt gevolgd. Dit betekent dat deze 74 landen hun kwekersrecht vormgeven door middel van het volgen van één van de UPOV verdragen. UPOV heeft een database waarin de gegevens van de 74 leden staan. Als er dus kwekersrecht wordt aangevraagd in bijvoorbeeld de EU, of een recht wordt toegekend, dan wordt deze update doorgegeven aan UPOV-database.
Hoe volledig de database is, is moeilijk om te zeggen. Niet alle landen geven even nauwkeurig de gegevens door. Het kan zijn dat een ras beschermd is, maar dat het desbetreffende land dit (nog) niet aan UPOV heeft doorgegeven. Het kan ook zijn dat UPOV nog niet bijgewerkt was, waardoor bijvoorbeeld een recente aanvraag nog niet zichtbaar is. Het overzicht kan u dus enig inzicht geven, maar het is niet uitsluitend. Over het algemeen geeft de EU, maar ook bijvoorbeeld Japan en Amerika, de gegevens goed door maar helemaal waterdicht is het niet. Maar over het algemeen komt u met een zoektocht via UPOV een heel eind.
Dit geldt ook voor de namen. Het is goed mogelijk dat een ras bij u bekend is onder een commerciële naam, terwijl de rasnaam anders is. Dit gebeurt vaker. De rasnaam is dan bijvoorbeeld een code, terwijl de commerciële naam een ‘mooie’ naam is. In UPOV kan wel gezocht worden op de rasnaam (denomination name), maar niet op commerciële naam. Dit kan er dus ook voor zorgen dat bepaalde rassen niet te vinden zijn.
De veredelaar hoort van al zijn rassen exact op de hoogte te zijn waar en wanneer er een ras beschermd is. Voor exacte informatie is het daarom aan te raden met de veredelaar contact op te nemen. Dit kan eventueel via een aangetekende brief.