Individuele snijrozenkwekerijen die getroffen zijn door de bacterie Ralstonia solanacearum (bruinrot), hoeven er niet op te rekenen dat de rijksoverheid hun geleden schade financieel compenseert. Ook niet als ze binnen twee jaar opnieuw door de ziekte gedupeerd raken, zoals een kweker dit jaar overkwam. Evenals haar voorganger, toenmalig staatssecretaris Martijn van Dam, houdt ook minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vast aan het beleid dat dergelijke schade in principe tot het normale bedrijfsrisico van een professionele teler behoort.
Dat blijkt uit antwoorden die zij geeft op schriftelijke vragen van Tweede Kamerlid Maurits von Martels (CDA). Het Kamerlid had de minister er in zijn vragen op gewezen dat een rozenbedrijf halverwege 2016 zorgvuldig werd leeggeruimd volgens het eliminatieprotocol van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA), waarna de kwekerij dit jaar opnieuw werd getroffen door bruinrot. „Ondanks dat alle mogelijke voorzorgsmaatregelen waren genomen en de NVWA het bedrijf na herbeplanting ’schoon’ had verklaard”, aldus Von Martels. Volgens de CDA’er drukken de ruimingsmaatregelen onevenredig zwaar op de gedupeerde snijrozentelers, vooral op het bedrijf dat voor de tweede maal werd getroffen.
Normaal bedrijfsrisico
In haar reactie stelt Schouten: „Hoezeer ik ook begrip heb voor de situatie waarin individuele bedrijven zich kunnen bevinden als gevolg van de schade door rechtmatig toegepaste (bestrijdings)maatregelen bij Ralstonia, blijf ik van mening dat dergelijke schade in beginsel behoort tot het normale bedrijfsrisico van een professionele teler”.
De bewindsvrouw onderbouwt haar standpunt door te wijzen op recente uitspraken van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) in beroepszaken over nadeelcompensatie op basis van de Plantenziektenwet die dat bevestigen. In die zaken oordeelde de rechter dat de omstandigheden bij Ralstonia solanacearum in roos niet zodanig zijn dat de schade als gevolg van de aangezegde maatregelen onevenredig zwaar op het bedrijf/de bedrijven drukken.
Europese verordening
Nationale overheden van EU-lidstaten kunnen telers die verliezen hebben geleden, veroorzaakt door plantenziekten, onder voorwaarden ook financiële steun bieden op grond van een Europese verordening (EU 702/2014). „Het is echter een nationale beleidsafweging of van deze mogelijkheid gebruik wordt gemaakt. Nederland heeft hier niet voor gekozen en keert geen schadevergoeding uit aan bedrijven die schade hebben geleden als gevolg van rechtmatige maatregelen die de NVWA oplegt om bevestigde plantenziekten te bestrijden”, schrijft Schouten in de Kamerbrief.
Schouten is wel bereid om, samen met de sector, te onderzoeken „welke ruimte er binnen het kabinetsbeleid en Europese en nationale wet- en regelgeving gevonden kan worden om tot de realisatie van een risicoafdekking door de sector zelf bij schade als gevolg van plantenziekte te komen”.
