In Afrika heb je altijd een antenne voor dingen die onverwacht kunnen gaan gebeuren. Je bent op je hoede, je weet dat het gaat gebeuren en je probeert het te vermijden. Veel Afrikanen geloven nog in black magic, de geesten van vroeger, en ‘witch craft’. Zelfs bij ons op het bedrijf komt het voor.
Als je dan naar de verhalen luistert van de mensen dan denk je soms ‘in welke wereld ben ik beland?’ Dat dit in het echt nog steeds op grote schaal gebeurt, is harde werkelijkheid. Kinderen en albino’s die op raadselachtige wijze verdwijnen en worden geofferd voor rituele slachtingen. Heel onwerkelijk allemaal. Als je in je auto rondrijdt en om je heen kijkt, denk je weleens: wie doet hieraan mee?
Een ander iets waar je in Afrika een antenne voor krijgt is als je autorijdt. Waarom rijdt die auto al vijf minuten achter mij aan, waarom neemt hij alweer dezelfde afslag als ik, wie zitten erin? Allemaal vragen die in een flits door je hoofd schieten, omdat je weet dat er achter die achtervolging een overval kan zitten.
Niet continu bewust, maar in het onderbewuste blijf je altijd scherp. Iedereen in Afrika kent mensen die even niet scherp waren of even met hun gedachten misschien wel ergens anders waren. Hier kan zoiets een fatale afloop hebben.
Zelfs als je in Nederland bent blijf je dit houden. Die antenne zit er nu eenmaal en gaat nooit meer weg. Je vraagt je veel bewuster af waarom dingen gebeuren zoals die gebeuren. Je leert in Afrika veel meer tussen de regels doorlezen. Niets, maar dan ook niets is zoals het is of gezegd wordt. Alles heeft een dubbele betekenis of er zit een verborgen boodschap in het gesprek. Het verpakken van boodschappen in en tussen de regels is een kunst die Afrikanen bijzonder goed beschikken.
Daarentegen kunnen Nederlanders dat totaal niet. Die zijn zo doorzichtig als het maar zijn kan. Ondanks dat ze proberen soms hun boodschap wat anders te brengen zeggen ze precies wat er aan de hand is. Dat verdraaien zit in Afrika in de genen van de mensen, van generatie tot generatie wordt dat doorgegeven. Het voordeel hiervan is dat je weet dat het zo is. Dat is de stabiele factor in dit verder onvoorspelbare continent.
Feico Smit,
Directeur Oeganda, Royal van Zanten
