Nadat de stofwolken van de politieke aardverschuiving zijn opgetrokken, rijst de vraag wat de winst van het Forum voor Democratie betekent voor de glastuinbouw. Want niet alleen Zuid-Holland, maar ook in veel tuinbouwgemeenten – Westland, Aalsmeer en Lansingerland – is FvD de grootste partij geworden. Wat gaat er gebeuren met de energietransitie? En moet Nederland uit de Europese Unie stappen? Drie voormannen van de glastuinbouw en sierteelt geven hun visie.
Klimaatwet van tafel
Het is bekend dat Forum geen boodschap heeft aan klimaatverandering. Punt één op de agenda is ’het van tafel krijgen’ van de Klimaatwet, die de Tweede Kamer al heeft aangenomen. Sjaak van der Tak, voorzitter van Glastuinbouw Nederland, vertaalt dat als ’een oproep aan het kabinet om realistisch met het klimaat om te gaan.’ „Met name een CO2-heffing is niet nodig voor de glastuinbouw, omdat de sector niet nog een keer gaat betalen. Verder moeten er maatregelen komen om goede en zuivere CO2 beschikbaar te houden voor de glastuinbouw. En het is belangrijk dat de glastuinbouw daarbij geen CO2-rechten van anderen hoeft te betalen.”
De glastuinbouw is prima in staat om zelf voor een energietransitie te zorgen, meent Van der Tak. „Dat merkt ieder bedrijf in de kosten. We hebben dus een overheid nodig die ruimte biedt om de energietransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar te houden.” De aanleg van een warmtenetwerk in Zuid-Holland wordt volgens hem ongelooflijk belangrijk voor de tuinbouw, anders gaat de CO2-reductie niet plaatsvinden. „Dit is iets wat de sector zelf wil.”
De aanleg van een warmtenet is noodzakelijk voor stadsverwarming, zegt Coen Meijeraan, manager public affairs bij Royal FloraHolland. Met relatief kleine extra investeringen zijn ook aftakkingen voor Westland en Oostland mogelijk. Dat is iets wat we heel goed moeten uitleggen, denk ik.” Hij verwacht dat de financiële ondersteuning van de energietransitie nog wel een punt van discussie zal worden.
Nederland moet EU verlaten
Het Forum is ook voorstander van Nexit. ’Het is tijd om te stoppen met de muntunie en de open grenzen, en daarna de EU te verlaten’, staat in de standpunten van de partij. ’We willen samenwerken en handel drijven – en dat kan uitstekend via de Europese Vrijhandelsassociatie, eventueel via lidmaatschap van de Europese Economische Ruimte, en uiteraard via tal van andere internationale verdragen.’
Coen Meijeraan vindt dat niet verstandig. „Als veiling en als sierteeltsector hebben we handel over de hele wereld. Vrije handel, zeker binnen de EU, is voor ons van essentieel belang. De anti-Europese houding van Forum is zeer zorgelijk. We moeten niet teruggaan naar grenscontroles en importheffingen.”
„Laten we blij zijn dat we in een Europese markt zitten”, beaamt VGB-directeur Matthijs Mesken. „Natuurlijk zijn er in de EU punten aan te wijzen die moeten verbeteren. Maar wie nu nog een Nexit wil, die heeft afgelopen jaar zijn ogen dicht gehad. Voor Nederland zullen de gevolgen ernstiger zijn dan voor Groot-Brittannië. Nederland is nog meer afhankelijk van handel. Het zou de doodsteek zijn voor het bedrijfsleven.”
„Als wij uit de EU stappen, dan zal het veel moeilijker worden om onze producten verhandeld te krijgen”, denkt Sjaak van der Tak. „Nexit is dus geen optie. Maar we willen ook niet beperkt worden. Europa moet bijvoorbeeld realistischer worden in het maken van het gewasbeschermingsbeleid, en niet doorschieten in het afschaffen van middelen.”
Grenzen dicht voor immigranten
Het Forum wil ook de grenzen sluiten voor immigranten. „Op dat punt zit de partij er naast”, vindt Van der Tak. „Ik vind ook dat meer WW-ers aan het werk moeten. Maar de Nederlandse economie kan niet zonder buitenlandse arbeidskrachten. Als FvD vindt dat de Nederlandse land- en tuinbouw nummer 1 in de wereld is, maak daar dan een uitzondering voor. Flexibele arbeid is voor ons van belang. Voer het begrip seizoenswerk weer in, zodat de kosten van flexibele arbeid betaalbaar blijven.”
Meijeraan verwacht dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend. „In Nederland hebben we altijd te maken met coalities. Wel zullen we als glastuinbouwsector goed moeten uitleggen wat we willen.”
Van der Tak: „Baudet zegt: we hebben de beste land- en tuinbouw van de wereld. Nu zijn partij verantwoordelijkheid krijgt, kan hij laten zien wat hij daarmee bedoelt.”
