De marktpositie van netleverende gasmotor-WKK is in de loop van 2017 verder verbeterd ten opzichte van 2016. Dat blijkt uit de WKK-barometer van Kas als Energiebron. De overcapaciteit op de Nederlandse elektriciteitsmarkt is structureel afgenomen door uitbedrijfname van kolencentrales en industriële WKK’s. Daarnaast waren er ook afgelopen winter (’17/’18) kortstondige prijspieken door tekorten in het buitenland.
Op middellange termijn (2021) verbetert de situatie nog licht door een verbeterde sparkspread, mede als gevolg van afname van overcapaciteit in Duitsland (uitbedrijfname van bruinkool) en momenten van schaarste in Frankrijk en België. Op langere termijn 2024 ziet de situatie er nog steeds goed uit. Maar risico’s op afnemende draaiuren en strenger CO2- en gasbeleid nemen toe.
Het inzetten van WKK voor eigen belichting blijft rendabel. Ook voor deze toepassing van WKK is er onzekerheid vanaf 2024 maar het effect daarvan is beperkt. De barometerstand per februari 2018 voor WKK met netlevering en voor WKK met levering aan eigen bedrijf (belichting) is hier weergegeven.
Marktpositie 2018
De sparkspread voor elektriciteitsproductie is in Nederland verbeterd door de afnemende overcapaciteit en WKK profiteert daar het meeste van. Een tweede effect is dat er aanhoudend momenten zijn van schaarste in de winter in België en Frankrijk waardoor prijspieken ontstaan. Deze situatie is redelijk gunstig voor netleverende WKK en deze situatie houdt aan tot na 2020. De situatie van een WKK die draait voor belichting in de nachturen, in combinatie met netlevering overdag, is gunstig. Voor deze vorm van WKK is investeren nog steeds rendabel.
Marktpositie 2021
Ook in Duitsland zal geleidelijk de overcapaciteit afnemen. Dat zal richting 2021 tot prijsherstel leiden. Dit prijsherstel zal ook effect hebben op de Nederlandse markt. Vooral in de kwartalen 1 en 4 zullen de prijzen enigszins herstellen, in kwartalen 2 en 3 komen de prijzen overdag steeds meer onder druk door grootschalige opwekking met zonnepanelen in binnen- en buitenland. Investeren in nieuwe WKK voor alleen netlevering is in het algemeen tot 2020 matig rendabel en hangt sterk af van de inpassing. Met eigen gebruik van elektriciteit uit WKK verbetert de situatie, afhankelijk van de verhouding eigen gebruik en netlevering. Het inzetten van de bestaande WKK voor eigen belichting waarmee de inkoop van elektriciteit wordt vermeden, inclusief netkosten en energiebelasting, blijft zeer rendabel en zelfs investeren in een WKK voor eigen belichting is in het algemeen rendabel. Het risico voor afnemende draaiuren voor netlevering speelt bij belichting slechts beperkt een rol.
Perspectief 2024
Richting 2024 zal de overcapaciteit in Nederland en Duitsland verdwijnen. Import vanuit Duitsland zal afnemen als gevolg van de uitbedrijf name van alle kerncentrales (’Atomausstieg’ van 2018 tot 2022) en mogelijk zelfs leiden tot steeds meer export. De vraag zal door economisch herstel en elektrificatie toenemen en de CO2 prijs zal na 2020 onder aanpassing van het handelssysteem stijgen. Als gevolg van meer duurzame opwekking zal er meer spreiding komen in de elektriciteitsprijzen en komen draaiuren onder druk. Vooral in kwartaal 2 wordt dat merkbaar. De opbrengst neemt echter tijdens de 3.200 draaiuren met netlevering toe. Na 2024 kunnen de draaiuren voor netlevering verder onder druk komen door een grotere productie van duurzame bronnen. WKK voor belichting behoud een goede positie. Draaien voor belichting blijft grotendeels rendabel door uitgespaarde netkosten en energiebelasting. Daarnaast kan geprofiteerd worden van netlevering tijdens uren met hoge prijzen op de elektriciteitsmarkt.
De WKK-barometer is tot stand gekomen als onderdeel van Kas als Energiebron in opdracht van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van LNV. BlueTerra (voorheen EnergyMatters) is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van energiebesparing en decentrale opwekking met WKK en duurzame energie. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend.
