Als er weer zo’n ‘buitenlander’ naar Brazilië komt die vraagt of Braziliaanse telers willen exporteren, fronzen de tuinders altijd hun wenkbrauwen. Wat nou exporteren als je een thuismarkt hebt met 200 miljoen mensen? Waarom exporteren als je in een land teelt met 700 supermarktketens waarvan er nog maar een aantal bloemen en planten verkopen?
Ja, natuurlijk vroeg ook ik de Braziliaanse telers of ze graag willen exporteren naar andere landen. Zo’n gekke vraag is dat niet. Holambra ligt op twee uur rijden van São Paulo dat een vliegveld heeft. Waarom geen export van bloemen naar Noord-Amerika?
Bovendien: Ruim tien jaar geleden vestigden telers zich in het noorden van Brazilië in Ceará om er bloemen te telen voor de export naar misschien wel Europa. Kan ik het helpen dat niet lang daarna Martinair niet meer op Forteleza mocht vliegen. Ik zal u de pikante details van de reden hiervoor besparen. Dus zo stom was mijn vraag niet.
Wat de export tegenwerkt is de bureaucratie en een gebrek aan goede koelfaciliteiten op het vliegveld van São Paulo. Braziliaanse siertelers hebben tevens genoeg aan de thuismarkt. Want die is immens. Meer dan 200 miljoen mensen. Hoewel er veel mensen zijn die geen geld hebben voor een bloemetje of plantje.
Gedurende de recessie in 2013, 2014 en 2015 werden planten niet geraakt. Reden hiervoor is dat telers de supermarkt hebben aangeboord als afzetkanaal. Ze worden hierbij geholpen door de veiling die jaarlijks op een retailbeurs klanten werft en concepten bedenkt.
Telers zeggen dat de verkoop van planten via supermarkten goed is geweest voor het bereiken van een breder publiek. Doordat de prijzen van planten in supermarkten relatief laag liggen krijgen ook gewone stervelingen er toegang toe. Telers zetten bewust tegen actieprijzen af om mensen kennis te laten maken met planten. De potentie van supermarkten lijkt overigens onbeperkt. Er zijn maar liefst 700 supermarktketens in Brazilië, liet ik me vertellen.
Bloemen werden wel geraakt door de recessie. Minder events betekende minder afzet. Het betekende ook dat bloemisten het loodje legden. Dit kwam mede doordat de retailers de plantenafzet ter hand namen. Bloemisten kunnen niet allen leven van de verkoop van bloemen. Verkopen de retailers geen bloemen dan? Ja hoor, coöperatie Cooperflora zet al langer via de supermarkt af, Veiling Holambra spant zich er momenteel dus ook erg voor in.
Vrijdag toog ik met veilingdirecteur André van Kruijssen, Jerry van der Spek en Jim Duijvesteijn langs zeven supermarkten. Jim loopt stage in Holambra bij Rosas Flamingo en werkt aan een opdracht bij Viva Flora. De vader van Jim heeft kwekerijen in Honselersdijk en Ghana.
Na jarenlang voor Dekker Chrysanten gewerkt te hebben, startte Jerry met een eigen bedrijf in 2011, Flores4all, een online bloemenwinkel, maar kwam erachter dat de logistiek binnen Brazilië heel moeilijk is. Hij ging business to business leveren en vond een cargobedrijf. Na anderhalf jaar kwam er iemand om vier karren orchidee en Jerry leverde die in dezelfde tijd af als hij normaal een boeket afleverde. Waarom niet op groothandel gaan focussen?
Nu krijgt hij zijn bestellingen voor zijn bedrijf ADFonline van de groothandel binnen via het online platform van software bedrijf Match Online. Het platform van ADFonline staat direct gekoppeld aan het platform van Veiling Online dat is opgezet door de Braziliaanse vestiging van Match Online van Appie Haverman. De veiling heeft er een meerderheidsaandeel in. Jerry heeft ook supermarkten als klanten voor wie hij op hun kopernummer inkoopt op Veiling Online waarbij ADFonline dan als logistic operator functioneert. Hij heeft acht ketens als klant met in totaal tussen de vijftig en zeventig winkels.
Jerry probeert zijn klanten te ontzorgen en dat houdt behalve het regelen van de inkoop, facturering, logistiek en het doen van voorstellen tot aankoop in dat hij hen helpt bij het beheer van het schap. Door middel van het geven van trainingen op de werkvloer bijvoorbeeld. Maar ook door te adviseren welke producten het beste passen bij elke winkel, kijkend naar het niveau van het publiek, aantal mensen over de vloer en hun aankopen. Op deze manier wordt samen met de klant bepaald hoe het schap eruit dient te zien om zo veel mogelijk omzet te draaien.
Een belangrijk speerpunt is het snijbloemenproject van Veiling Holambra voor supermarkten: Poética Flor. „Door middel van prefered suppliers, goede voorbehandeling met Chrysal producten en de juiste ketentemperatuur, liggen hier grote mogelijkheden voor de snijbloemensector in de supermarkten”, vertelde Jerry.
Wij gingen dus langs zeven supermarkten en constateerden dat de bloemen- en plantenschappen heel wisselend van kwaliteit waren. Zag ook Jerry met de bijbel voor winkelpresentatie in het achterhoofd. We zagen goede dingen en slechte dingen.
Over het algemeen valt er nog heel wat te verbeteren. Gaat dan alles mis? Nee, natuurlijk niet. Er zijn al stappen gemaakt. Vaak werden we bij binnenkomst in een supermarkt direct geconfronteerd met een kleurenzee van bloemen en planten. Vaak juist bij de ingang en de rechterkant van de winkel. Volgens Jerry is dat goed, leert zijn bijbel. Een trapsgewijze opstelling van bloemen en planten is ook prima. Nog beter is het als er een medewerker de verantwoordelijkheid draagt voor het schap, het dagelijks naloopt, het schap ververst en planten water geeft. En ook dat hebben we gezien.
Dit laatste was niet overal het geval. De laatste supermarkt die we aandeden had nog rozen staan voor Vrouwendag. Enkele rozen speciaal verpakt voor vrouwen, ze waren compleet verdroogd. Dat gun je geen vrouw. Bij meerdere supers zagen we dat Brazilianen niet van het weggooien zijn. Dat is jammer. En wat presentatie betreft. Soms stonden planten niet trapsgewijs maar boven elkaar in een stelling geplaatst. Zagen we kalanchoe met het koppetje tegen een plank aan staan….
Aan Jerry de uitdagende taak om dat te verbeteren. De winkels worden regelmatig bezocht door ADFonline en ook door het bezoeken aan retail in Holland of het overhalen van specialisten naar Brazilië probeert Jerry dit op te pakken. Net als in Nederland is er in Brazilië bij sommige retailers nog een lange weg te gaan. En het is goed dat iemand ze daarbij helpt. Al met al heeft de supermarkt zich alvast bewezen tot een belangrijk afzetkanaal van bloemen en vooral planten. De retail trok in ieder geval de plantentelers door de recessie.
Wat export betreft? Nog een paar laatste woorden. Om een beetje mijn gelijk te halen. KLM gaat op Forteleza vliegen. Dus toch bloemen op de Europese markt of naar de VS en Canada? Nee, waarschijnlijk niet. Telers denken toch dat de concurrentie van Afrika (goedkoper) en Ecuador en Colombia (grotere bloemen) te groot is.
Maar ik vernam nog een ander idee betreffende export. De export van planten in dit geval. Ik hoorde een teler zeggen dat hij druk is om zijn planten naar Argentinië en Uruguay te exporteren. Maar ook daar zal nog wel heel veel water voor door de Amazone moeten stromen voordat dat een feit is. Zoals ik eerder vertelde is Brazilië nogal bureaucratisch en daardoor ook export van planten naar buurlanden geen abc’tje.
Arie-Frans Middelburg
