Als je het over bomen en heesters hebt, denk je direct aan Boskoop. Bij uitstek het gebied waar van oudsher de bomen en struiken in onze tuinen vandaan komen. Vanzelfsprekend dat een heesterkweker omschakelt naar de productie van snijheesters, vanwege de geweldige sierwaarde van zijn gewas. De familie De Jong is daar een mooi voorbeeld van. Emiel staat aan het roer van het bedrijf van zijn vader Albert en teelt Ilex verticillata.
Ilex is zestig jaar geleden uit Canada geïmporteerd. De planten groeien daar in het wild en geven mooie rode bessen. Die bessen komen niet zomaar want Ilex kent vrouwelijke en mannelijke planten.
De mannelijke planten zorgen voor het stuifmeel en de vrouwelijke als ze bevrucht zijn vooral voor de bessen en geloof me, ook bij planten is het huwelijk niet altijd perfect of beter gezegd: in perfecte harmonie. Voor een goede conceptie is het in de natuur van belang dat het vrouwelijk en mannelijk geslacht gelijktijdig in de stemming zijn voor de voortplanting en dat is niet altijd zo. Het gebeurt regelmatig dat het mannetje eerder of later bloeit dan het vrouwtje of andersom. Bij Ilex komen er dan geen bessen. Dus het is zaak om de juiste partners te zoeken en de planten te selecteren op gelijktijdige bloei.
Gele bessen: wat een verrassing!
Zo was er een plant uit Canada die al vijftien jaar op het land stond, maar nog nooit bessen had gegeven. De veronderstelling was dat het een mannelijke variant was. Totdat de plant half overreden was door een tractor. De gekneusde plant bleef achter in de groei en ging enkele weken later bloeien, maar wel tegelijkertijd met de andere Ilex. Tot grote verrassing bleek het helemaal geen mannelijke plant te zijn en ook geen rode Ilex, maar een gele variant. Deze was door de late bloei voor het eerst bevrucht door de mannelijke Ilex en gaf daardoor voor het eerst bessen. Met deze ontdekking was Kwekerij de Jong de eerste en enige met een Ilex met gele bessen. Ze noemden hem ‘Golden Verboom’.
Na vijftien jaar een plant met oranje bessen
Een kweker weet als geen ander dat als een gele bessenplant is bevrucht door een rode bessenplant er uit de zaden die in de bessen zitten allerlei verrassende kleuren en variëteiten kunnen ontstaan. Vader Albert plukte en zaaide de gele bessen. Hiervan zijn honderden plantjes in een potje gezet en na enkele jaren langs de slootkant gepoot. Dan duurt het nog vijf jaar voordat de eerste bessen verschijnen. Veel rode, één gele en een aantal struiken gaven geen bes. Die bloeiden te laat of te vroeg. Het was pas na vijftien jaar dat er langs de sloot een struik ontdekt werd die na lange tijd voor het eerst echte oranje bessen gaf. Ze hebben hem ‘Orange Beauty’ genoemd. Later zijn er nog meer varianten ontstaan zoals: Ilex Julia en Ilex Victoria.
Kwekerij De Jong levert van september tot november lang houdbare takken met bessen in kleuren die oplopen van lichtgeel tot donkeroranje. Richting Kerst kunt u kiezen voor de knalrode. Emiel oogst die als laatste in december speciaal voor Kerst.
Twintig buienkasten
Ilex is een tweejarig gewas: het ene jaar groeien de takken, het jaar erna bloeien ze in juni. Op de kwekerij van Emiel zorgen meer dan twintig bijenkasten voor de bestuiving, zodat eind september de planten vol met bessen zitten. Het is een kostbare teelt, omdat het vijftien jaar duurt voordat een struik op volle productie is. Bovendien moet elke plant jaarlijks worden rond gestoken, zodat de takken niet te lange zijtakken geven. Dat is veel werk met 1200 m² Ilex.
Na de oogst worden de takken kletsnat op grote tafels onder afdekdoek gelegd en verwarmd tot wel 30°C. De blaadjes komen dan los van de steel en vergaan. Door het verwarmen wordt dit proces met ruim een week versneld. Een beetje schudden en de tak is klaar om op lengte te worden gesorteerd. Als de dagelijkse productie is gesorteerd en gebost brengt Emiel de takken naar de veiling waar de hoogste bieder er mee aan de slag kan.
Verzorging voor de bloemist:
- Bewaar de Ilex-takken in de koelcel.
- Snijd ze elke week opnieuw af.
- Zet ze op schoon water; de houdbaarheid is circa drie weken (bij droge lucht circa twee weken).
- Benevel de takken af en toe.
- Beschadigde bessen worden bruin en vallen vanzelf van de tak, maar het is mooier om ze zelf te verwijderen.
Tekst: Bab Star, Bloemengroothandel Bab Star | Foto’s Fotostudio GJ Vlekke en Bab Star
Dit artikel verder lezen?
Nog geen abonnee?
Uw voordelen
- Toegang tot alle besloten Plus-artikelen: analyses, interviews, opinie, duiding
- Wekelijks ons digitale magazine in je e-mail en/of
- Ontvang elke vrijdag het tijdschrift Vakblad voor de Bloemisterij
