De warmte die opgesloten zit in de waterdamp van planten in de kas – de zogeheten latente (verborgen) warmte – kun je met bijvoorbeeld ventilationjets of met luchtbehandelingskasten met slurven terugwinnen. Daarnaast zijn er ook nieuwe systemen te bedenken waarmee je op die manier energie kunt besparen. Maar welk systeem werkt het beste? Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) zochten het uit.
In opdracht van het innovatieprogramma Kas als Energiebron heeft WUR de bestaande systemen voor terugwinning van latente warmte op een rij gezet. Daarbij ging het om twee typen systemen: a) systemen die voor hun werking afhankelijk zijn van de buitenomstandigheden of van het verschil in absoluut vocht binnen en buiten de kas; b) systemen die onafhankelijk van het buitenklimaat functioneren. Daarnaast hebben de onderzoekers nog enkele nieuwe systemen bedacht, varianten op de bekendere bestaande systemen op basis van ontvochtiging met buitenlucht zoals luchtbehandelingskasten (LBK’s) met slurven of systemen die lucht van boven het scherm in de kaslucht brengen (zoals: Ventilation Jet en Airmix).
Met een simulatieprogramma is vervolgens voor drie verschillende kastypen voor zowel een onbelichte als belichte tomatenteelt berekend hoe ver je het energieverbruik kunt terugbrengen met deze systemen. De ontvochtigingssystemen waarmee je niet alle latente warmte terugwint, maar die het minste hulpenergie vergen, bleken het best te presteren. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld een (nog niet bestaand) systeem met een dubbele gevel met metaalkrullen of een al wel bestaande LBK met regain-unit. Deze systemen zijn voor hun werking afhankelijk van de buitencondities.
Belichte kas
Ook bleek dat juist in een belichte kas het laagste warmteverbruik gerealiseerd kan worden. Dat komt omdat de lampen ook al warmte afgeven en de latente warmte door de verdamping van water vanwege de belichting, kan worden teruggewonnen. Daarbij is ervan uitgegaan dat er geen extra minimumbuis meer nodig is om bijvoorbeeld een gewenst verticaal temperatuurprofiel te handhaven.
Elektriciteit en aard- of restwarmte
Wie zijn kas in de toekomst via elektriciteit (meestal met een warmtepomp) wil verwarmen, kan ook latente warmte terugwinnen. Afhankelijk van het type teelt en de toepassing van belichting kan die warmte worden bewaard in een korte of lange termijn opslag. Bij gebruik van aard- of restwarmte ligt de terugwinning van latente warmte niet voor de hand. Dat heeft te maken met de aansluitcapaciteit.
De onderzoeksresultaten zijn terug te vinden in de rapporten ’Vochtbeheersing in kassen en terugwinning latente warmte’ en ’Verwarming van de glastuinbouw in een post-fossiele energie infrastructuur’.
Wordt dit in de toekomst ook mogelijk voor een kas in je achtertuin?