„De telersverenigingen binnen de glastuinbouw waren een mooie opstart naar meer samenwerking. Maar tuinders laten enorm veel kansen liggen door alleen samen te werken op het gebied van afzet en inkoop.” Dat stelt akkerbouwer Dik Kruijthoff van Novifarm uit Numansdorp. Volgens hem kunnen tuinders geld verdienen door voor een ander samenwerkingsmodel te kiezen.
Novifarm ontstond tien jaar geleden, toen de families Noordam en Visser besloten te gaan samenwerken. Daarvoor werd een nieuw grootschalig bedrijf opgezet. In de jaren daarna sloten ook de families De Bruijne, Kruijthoff en Verhoeven zich bij Novifarm aan. Het totale teeltareaal kwam daarmee op 750 ha uit. Het bedrijf – dat onlangs werd uitgeroepen tot Agrarisch Ondernemer van het Jaar 2017 – legt zich toe op de teelt van aardappelen, suikerbieten, uien en granen. De producten vinden hun weg naar handelshuizen en grondstoffenverwerkers, maar ook naar bijvoorbeeld snackbar-keten Bram Ladage.
Binnen Novifarm werken de vijf bedrijven samen op het gebied van teelt, inkoop, verkoop, arbeid en mechanisatie. „De onroerende zaken als grond en gebouwen zijn echter nog eigendom van de individuele bedrijven; zo maken wij een knip tussen emotie en ratio”, aldus mede-eigenaar Dik Kruijthoff. „Grond en gebouwen zijn vaak al generaties lang in de familie, daar kleeft een gevoel aan en die kun je daarom niet zomaar verkopen. Bij roerende zaken en machines ligt dat over het algemeen minder gevoelig.”
Familie, eigendom en bedrijf
Bij een familiebedrijf zijn de familie, het eigendom en het bedrijf volgens Kruijthoff meestal sterk met elkaar verweven. „Bij grotere bedrijven worden die onderdelen meer uit elkaar getrokken. Dat maakt het makkelijker om bedrijfsmatige keuzes te maken, nieuwe vennoten te laten toetreden en een overname soepeler te laten verlopen. Kortom: het komt de continuïteit van het bedrijf ten goede.”
Hoewel vijf familiebedrijven samenwerken binnen Novifarm, is de bedrijfsvoering in handen van drie families c.q. ondernemers. „Zij hebben de zeggenschap en regelen de dagelijkse gang van zaken”, licht Kruijthoff toe. „De andere twee families focussen op activiteiten buiten hun akkerbouwbedrijf, de boerderij is voor hen een soort tweede tak. De inbreng van grond en gebouwen in Novifarm zien zij als kans om het rendement te optimaliseren en te profiteren van de schaalvoordelen van de samenwerking.”
’Blijf doen waar je happy van wordt’
Het is volgens Kruijthoff belangrijk om als ondernemer te blijven doen waar je happy van wordt en je niet alleen te laten leiden door de omvang van je bedrijf. „Veel glastuinbouwbedrijven zijn bijvoorbeeld zo groot geworden dat een middenmanagement de ondernemersrol overneemt en de ondernemer meer een strateeg wordt. Ik vraag me af of een tuinder daar gelukkig van wordt.” Kruijthoff adviseert grote glastuinbouwbedrijven daarom een CEO aan te stellen. „Zo creëer je ruimte om zelf tussen de plantjes te werken, daar waar je hart ligt. Het aanstellen van een CEO is makkelijker als je de cirkels van familie, eigendom en bedrijf uit elkaar trekt.”
Model kopiëren naar glastuinbouw
De akkerbouwer geeft op de website Onderneming2026.nl – waar je zijn complete verhaal kunt lezen – nog meer tips aan glastuinders. „De telersverenigingen binnen de glastuinbouw waren een mooie opstart richting meer samenwerking. Maar tuinders laten enorm veel kansen liggen door alleen samen te werken op het gebied van afzet en inkoop. Als je kiest voor een model als Novifarm, met een gezamenlijke exploitatie en een gezamenlijke portemonnee, zijn er veel meer voordelen te behalen. Denk aan een betere en efficiëntere besluitvorming, specialisaties per vennoot en versoepeling van een eventuele bedrijfsovername. Dit model is prima te kopiëren naar de glastuinbouw en draagt bij aan toekomstbestendige bedrijven en een sector die toekomstproof is.”
