De korte rente zit in de ontwikkelde wereld duidelijk in de lift. De financiële wereld heeft echter vooral oog voor wat er gebeurt met de lange rente op de obligatiemarkt nadat de Italiaanse regering wel heel wilde begrotingsplannen aankondigde.
Nederlandse spaarders merken er niets van, maar de rente is de afgelopen dagen door een belangrijke grens gebroken. De door zakenbank JPMorgan Chase becijferde gewogen rentestand voor de ontwikkelde wereld, is voor het eerst sinds 2009 boven de 1% uit gekomen. Een vergelijkbare index die Natwest Markets samenstelt, heeft dat niveau ook bereikt. De rentestijging is voornamelijk te danken aan het beleid van de Amerikaanse Federal Reserve. Die verhoogde vorige week het belangrijkste tarief naar ruim 2%. Het is een kwestie van tijd voordat andere centrale banken dit voorbeeld volgen.
Enorm renteverschil
In Europa is de ECB van plan om komende zomer de rente te verhogen. Het vervelende nieuws voor spaarders is dat het nog even kan duren voordat ze daar wat van gaan merken. In de Verenigde Staten zijn banken behoorlijk traag met het doorberekenen van de oplopende Fed-rente in de spaarrente.
Het verschil tussen beide rentes is inmiddels opgelopen tot meer dan anderhalf procentpunt. Bij sommige Amerikaanse banken ontvang je nu zelfs nog minder dan een half procent voor een spaardeposito met een looptijd van een jaar. Valutamarkten hebben momenteel echter veel meer oog voor de ontwikkelingen van de lange rente op de markt van staatsobligaties dan voor de oplopende korte rente.
Schokgolf
Na de presentatie van de Italiaanse begroting trok er een schokgolf over deze obligatiemarkt. De nieuwe Italiaanse begroting creëerde veel onrust. De regeringspartijen proberen zoveel mogelijk verkiezingsbeloftes in te lossen door onder meer een basisinkomen in te voeren en de pensioenleeftijd te verlagen. Deze maatregelen kosten echter behoorlijk wat geld.
Als de begroting daadwerkelijk wordt uitgevoerd, loopt het financieringstekort in 2019 op tot 2,4% van het Italiaanse bbp. Dat is maar liefst driemaal zoveel als de EU-norm. Beleggers maken zich grote zorgen over de staatsschuld van € 2.300 miljard, die nog verder dreigt op te lopen. Het renteverschil tussen Italiaanse en veilige Duitse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar is opgelopen tot ruim 3 procentpunten. Dat is dubbel zoveel als twaalf maanden geleden.
Nieuwe schuldencrisis?
Op valutamarkten is de euro met een slordige 2% gedaald ten opzichte van de dollar door de aanwakkerende vrees dat de kiem is gelegd voor een nieuwe Europese schuldencrisis. Zover gaat het niet komen. Italiaanse huishoudens hebben bijna € 10.000 miljard op spaarrekeningen staan. Deze groep wordt hard geraakt als de regering echt de confrontatie zoekt met de EU.
De coalitie is niet blind voor de ontwikkelingen op financiële markten. Vice-premier Matteo Salvani vertelde al dat hij dagelijks het verschil tussen de Duitse en Italiaanse rente volgt. Woensdagmorgen werd al bekend dat de regering de begroting nog eens tegen het licht gaat houden. Het heeft er alle schijn van dat de Italiaanse crisis met een sisser afloopt, zodat de euro weer kan herstellen.