De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft wederom vastgesteld dat de neonicotinoïden clothianidin, imidacloprid en thiamethoxam erg risicovol zijn voor hommels, wilde en honingbijen. Het betreft de evaluatie, gebaseerd op meer dan 1500 afzonderlijke studies, van het verbod in de EU van de stoffen op bijenaantrekkelijke gewassen in de vollegrond. Dat is vanaf 2013 van kracht. Bayer Crop Science blijft erop wijzen dat de beoordeling op de zogenoemde Bee Guidance tekortschiet en moet worden verbeterd.
Of het beperkte verbod nu gaat leiden tot in een totaalverbod van de drie stoffen, behalve in kassen, is nu de vraag. De Europese Commissie was hier vorig jaar al toe geneigd. De EU-lidstaten zouden hier in december over stemmen maar dat is uitgesteld naar 21 maart, mede om de EFSA-studie af te wachten.
Gezond verstand
Bayer Crop Science hoopt nu op het gezonde verstand van de EU-lidstaten. „Misschien kunnen zij de Commissie bewegen om de besluitvorming over de neonicotinoïden op te schorten totdat een herbeoordeling door EFSA op basis van een verbeterde en goedgekeurde Bee Guidance heeft plaatsgevonden. De Europese Commissie meet immers met twee maten. Zo worden ook andere middelen op de Bee Guidance beoordeeld zonder vergaande beperkingen. Bovendien heeft de Commissie de Bee Guidance nog niet goedgekeurd”, aldus Hinse Boonstra, Public Government Affairs Manager.
Nefyto zit logischerwijs op dezelfde golflengte en doet dan ook een beroep op Minister Schouten om de EFSA-evaluatie niet te erkennen als basis voor een besluit over goedkeuring van de stoffen op Europees niveau. De industrie verwelkomt een actieve rol van Nederland om zich op Europees niveau in te zetten voor een werkbaar en breed geaccepteerd guidance document voor bijen.
Petitie
De Bijenstichting probeert landbouwminister Schouten in ieder geval met een petitie te bewegen te stemmen op een totaalverbod voor neonicotinoïden in buitenteelten in de EU. Inmiddels zijn al elf lidstaten, waaronder Frankrijk en Engeland, voor een totaalverbod, aldus de Bijenstichting.
Volgens de Bijenstichting is code ‘rood’ voor de 360 soorten wilde bijen die in Nederland leven. Recent onderzoek laat zien dat in de afgelopen 27 jaar de vliegende insecten met 75% zijn afgenomen. Volgens de stichting speelt het gebruik van herbiciden en insecticiden in de land- en tuinbouw hierin een cruciale rol.
Gemoederen bezig
Dat de discussie neonicotinoïden mogelijk haar ontknoping nadert, moge duidelijk zijn. Deze week publiceerden negen wetenschappers een overzichtsstudie, die volgens hen bewijst dat er genoeg milieuvriendelijke alternatieven zijn voor neonicotinoïden. Overheden die aarzelen over een verbod op neonicotinoïden, omdat er voor de landbouw geen alternatieven zouden zijn, maken een fout, aldus de publicatie.
Reactie van LTO Nederland bleef niet uit. De vertaling door wetenschappers van een groot aantal onderzoeken naar de effecten van neonicotinoïden in de land- en tuinbouw, vindt de belangenorganisatie te kort door de bocht. De land- en tuinbouw heeft het gebruik van deze middelen sterk verminderd en waar alternatieven zijn met een gelijkwaardige of lagere milieubelasting, kiezen akkerbouwers en tuinders veelal voor die middelen. En in voor de bijen aantrekkelijke gewassen zijn de neonicotinoïden al jaren niet meer toegestaan.
De wetenschappers benoemen alternatieve maatregelen of methoden. Een aantal van deze, zoals gebruik van de steriele insecten-techniek en afdekking van fruitbomen met netten, zijn in Nederland praktijk. Andere genoemde maatregelen zijn nog niet praktijkrijp of praktisch niet toepasbaar in Nederland.
Het verzekeren tegen misoogsten is als alternatief gepresenteerd voor het gebruik van neonicotinoïden. Voor LTO Nederland is dat geen optie. Nederlandse tuinders en akkerbouwers kunnen zich als grote exporteur en leverancier van uitgangsmateriaal (zaden, knollen) geen misoogst veroorloven.
