Een op de vijf bedrijven neemt geen maatregelen nadat een medewerker gewond raakt door een machine. Dat staat in een rapport van Inspectie SZW over arbeidsongelukken in 2020. Volgens de inspectie gebeuren nog te veel ongevallen waarbij medewerkers overlijden of ernstig gewond raken en kunnen bedrijven meer doen om ongelukken te voorkomen.
Bijna de helft van alle bedrijven let bij het kopen van een nieuwe machine op hoe veilig die is, zodat er minder risico’s zijn op ongevallen. Volgens de inspectie is dit de meest effectieve maatregel. Als een veilig apparaat geen mogelijkheid is, moeten bedrijven het werk zo ongevaarlijk mogen maken. Bijvoorbeeld door de werkplaats veilig in te richten en door werknemers beschermingsmiddelen te laten gebruiken, zoals vangnetten of veiligheidsgordels. Van alle bedrijven waar in 2020 een ongeluk gebeurde, verbeterde 42% de bescherming van werknemers. Ook kregen medewerkers meer voorlichting over de risico’s van de machines waarmee ze werken (47%) of werd de toezicht verscherpt op verantwoord gebruik (44%).
Arbeidsrisico’s onduidelijk
Volgens het onderzoek komt het vaak voor dat werknemers gewond raken door een machine. Op nummer één staat aangedreven handgereedschap zoals cirkelzagen en slijpmachines. Bij een groot deel van de werknemers met dit soort ongelukken zijn de gevolgen blijvend. Volgens het rapport is bij veel bedrijven niet duidelijk wat de arbeidsrisico’s zijn.
Vorig jaar zijn in totaal 3.655 arbeidsongevallen gemeld en overleden 54 mensen door een ongeluk op het werk. Dat is minder dan voorgaande jaren vanwege lockdowns en meer thuiswerken. In 2019 raakten 4.474 mensen gewond terwijl ze aan het werk waren. Volgens het rapport is bij veel bedrijven niet duidelijk wat de arbeidsrisico’s zijn.
Veel jongeren
Tachtig ongevallen in 2020 vonden plaats in de landbouw, bosbouw en visserij en daarmee staat deze groep op de vierde plaats als het gaan om arbeidsongelukken. Dat is 3,5% van het totaal aantal ongelukken en 9% minder dan in 2019. Vier werknemers kwamen in deze categorie te overlijden door een ongeluk op het werk. Bij zowel de arbeidsongevallen als het aantal overlijdenden gaat het om al afgeronde zaken, zo’n 61% van alle gevallen. Mogelijk liggen de daadwerkelijke aantallen dus hoger.
Veilig op 1 houdt het aantal doden in de agrarische en groene sector bij en telde in 2020 vijf slachtoffers. Drie van hen overleden door een ongeluk met een landbouwvoertuig, vrachtwagen of melkmachine.
Negen op de tien gewonden volgens de inspectie zijn man en vaak zijn slachtoffers jonger dan 25 jaar of oudere medewerkers van 55 tot en met 64 jaar oud. Ook uitzendkrachten krijgen redelijk vaak een ongeluk op het werk: bijna een op de vijf slachtoffers werkt vanuit een uitzendbureau.
Niet volgens Arbowet
Van alle gemelde ongelukken gaan 468 over vallen van hoogte waarbij medewerkers gewond raakten. De meesten vallen van een ladder, trapje op opstapje en houden daar botbreuken of wonden aan over. Een val van een dak, vloer of platform stond op de tweede plaats en hierbij raakten werknemers ernstiger gewond. Een kwart van de bijna honderd mensen die dit overkwam, hield hier blijvend letsel aan over. In verreweg de meeste gevallen deed de werkgever te weinig om valpartijen te voorkomen.
Bijna de helft van de werknemers die van een ladder vielen, waren er aan het werk. Vaak waren zij bezig met installeren of demonteren of werkten zij met handgereedschap. Opvallend, want werken op een ladder mag volgens de Arbowet alleen bij lichte en korte taken en als er geen veiligere optie is. Waarom er alsnog vaak op ladders wordt gewerkt, is volgens de inspectie niet duidelijk.
Controle bij glastuinbouw
In september zal de Inspectie SZW weer bij glastuinbouwbedrijven in het hele land langs gaan voor controle. Hierbij gaat het vooral om de arbeidsomstandigheden. Elke teler kan geselecteerd worden, daarbij maakt het niet uit of de inspectie een verhoogde kans op overtredingen vermoedt of niet.
