De onderhandelingen om te komen tot een nieuwe Cao Glastuinbouw zijn vanochtend vastgelopen. Partijen hebben besloten het overleg te staken en ieder hun eigen weg te gaan.
Werkgeversorganisaties Glastuinbouw Nederland en Plantum zijn teleurgesteld. Een loonbod van 4,5% over 18 maanden bleek niet voldoende te zijn. Er was vanuit de hoofdbesturen van FNV en CNV Vakmensen namelijk onvoldoende bereidheid de gevolgen van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (verder WAB) voor seizoensarbeid op te vangen.
Wijzigingen op de WAB structureel vastleggen, is voor de vakbonden inderdaad een onoverkomelijke hobbel . „Als we afwijkingen van de WAB afspreken, dan willen we dat alleen tijdelijk, voor een jaar. We kunnen de consequenties namelijk nog niet goed overzien. We willen ons er dus niet blijvend op vastleggen”, zegt onderhandelaar Jeroen Warnaar van CNV Vakmensen.
Ook gaat het afwijken van de WAB betreffende de rechten van oproepkracht de vakbonden te ver. „Een werknemer oproepen om te komen werken, maar dan vervolgens niet betalen. Daar gaan wij dus geen afspraak over maken. We laten werknemers in de glastuinbouw niet langer opdraaien voor de doorgeschoten flexwensen van werkgevers”, aldus Warnaar.
Geen goede start
Bij de start van het onderhandelingsproces was al duidelijk dat de WAB van grote invloed zou zijn op het verloop van dit onderhandelingsproces. De wet beoogt namelijk om, door het inbouwen van financiële prikkels, meer mensen van een dienstverband voor bepaalde tijd naar een dienstverband van onbepaalde tijd te krijgen. „Gelukkig heeft minister Koolmees ruimte geboden om bij seizoensmatig werk van bepaalde WAB-regels bij cao af te wijken. Waarmee hij erkent dat seizoenswerk andere regels rechtvaardigt. Jammer dat de vakbonden hier anders over denken”, aldus Ilse Lensink, eerste onderhandelaar namens de werkgevers.
Grote consequenties
Waarom de WAB zo belangrijk voor deze sector is, blijkt wel uit de cijfers van de werkgelegenheid. Op jaarbasis werken er 125.000 mensen in de glastuinbouw, 50.000 mensen hiervan werken in het seizoen. Naast hogere loonkosten voor ondernemers stijgt ook het tarief van uitzendbureaus die natuurlijk eveneens met de WAB te maken krijgen. Daarnaast is de WAB in relatie tot werknemers die puur en alleen worden ingeschakeld voor het échte seizoensmatige werk, voor de werkgever een ordinaire kostenstijging. Immers, als er geen werk is, kan een werkgever geen contract voor onbepaalde tijd aanbieden.
Hoewel de wetgever afwijkende regels mogelijk maakte, bleek aan de cao-tafel al snel dat de werknemersorganisaties die ruimte nagenoeg niet wilden invullen.
Van 4 naar 1 dag
Werkgevers wilden de verplichting tot loonbetaling bij afzegging van een oproep van 4 dagen terugbrengen naar 1 dag. Er was slechts bereidheid in marginale vorm mee te denken. Wel waren de vakbonden bereid om onder voorwaarden studenten en scholieren van de WAB uit te zonderen.
Volgens Warnaar hebben de vakbonden tijdens de onderhandelingen meegedacht met de werkgevers. „De glastuinbouw is een bijzondere branche, met veel seizoenspieken in het werk. We begrijpen dat werkgevers flexibiliteit willen en denken daar ook ver in mee. Maar dat je een werknemer oproept voor werk en dan op het laatste moment de oproep 24 uur opschuift, zonder de ingeplande oproep te betalen, dat vinden wij onacceptabel. Het ondernemersrisico komt dan te veel op het bord van de werknemers te liggen.”
Opkomstverplichting
Daarnaast bleek er weinig begrip voor de situatie dat het werk, door bijvoorbeeld late levering van materiaal uit het buitenland, weleens een dag later kon beginnen. Voor dit soort situaties wilden de werkgevers ruimte om de opkomstverplichting en de loonbetalingsverplichting met 24 uur op te schuiven. Dit zelfs met een compensatie van 3 uur loonbetaling voor de dag waarop het werk feitelijk zou starten. Daar waar er een beperkte bereidheid was om af te wijken, was dit onder de voorwaarde dat dit maar voor een jaar kon zijn. Dan zou er voor een nieuwe cao opnieuw moeten worden onderhandeld.
Lage WW-premie
Ook konden de werknemersorganisaties, vanwege onduidelijkheid over het standpunt van de hoofdbesturen, niet afspreken dat zij werkgeversorganisaties zouden steunen om het met voorrang mogelijk te maken de échte seizoensarbeid onder de lage WW-premie te brengen.
Cao blijven toepassen
„De inzet van de werkgeversorganisaties betrokken bij de Cao Glastuinbouw was heel nadrukkelijk om tot een Cao te komen”, aldus Ilse Lensink, eerste onderhandelaar namens de werkgevers. Echter, geen of beperkte medewerking op de WAB maakt dat het proces is afgebroken. “We zullen op heel korte termijn richting onze leden een goede voorlichting starten, die ook bestaat uit het informeren over alternatieven voor die zaken die wegvallen.” Wel adviseren de werkgeversorganisaties nu al om de cao onverkort te blijven toepassen op lopende dienstverbanden. „Tot het moment dat wij hen adviseren wat te doen.”
CNV Vakmensen gaat ook in overleg met de leden. „Het is teleurstellend dat we er vandaag niet zijn uitgekomen. De cao is tenslotte al per 1 januari verlopen. We willen nu van de leden horen hoe ze erover denken. Dit is niet goed voor het imago van de branche”, besluit Warnaar.
