Ook na de brexit blijven de Britten belangrijke afnemers voor Nederlandse boeren en tuinders. Maar voor de zekerheid kun je het beste ook alternatieve markten zoeken. Zorg daarnaast dat je de formaliteiten rond belasting, douane en inspecties op orde hebt, want zo houd je straks de handelskosten zo laag mogelijk. Dat advies geven de wetenschappers van Wageningen Economic Research. Zij onderzochten de mogelijke effecten van brexit voor de Nederlandse boer en tuinder.
Voor met name Nederlandse bloemen, groenten en fruit en pluimveevlees is het Verenigd Koninkrijk (VK) een belangrijke afzetmarkt. In 2017 was de Britse markt volgens Wageningen goed voor 9% van de totale Nederlandse agrarische export. In hun onderzoek naar de impact van brexit op de agrarische handelspositie van Nederland voor met name groenten, zuivel en vlees gingen de onderzoekers uit van twee uiterste scenario’s: een ’zachte brexit’ waarbij sprake is van een vrijhandelsakkoord en een ’harde brexit’ waarbij er geen handelsafspraken tussen de EU en het VK zijn. Beide scenario’s gaan er vanuit dat het VK geen deel meer uitmaakt van de interne markt van de EU.
Zachte brexit: nauwelijks gevolgen
Bij een zachte brexit, waarbij sprake is van een vrijhandelsakkoord, zijn er in dat verdrag geen importtarieven afgesproken. Wel dienen douaneformaliteiten te worden afgehandeld. De Nederlandse exportvolumes naar het VK en naar de rest van de wereld zullen bij een ‘zachte brexit’ daardoor nauwelijks veranderen.
Harde brexit: importtarieven en hogere kosten
Een harde brexit, waarbij handelsafspraken tussen de EU en het VK ontbreken, heeft wél gevolgen voor de Nederlandse export. De afspraken binnen wereldhandelsorganisatie WTO worden dan leidend. Handel zal worden belemmerd door importtarieven en hogere handelskosten. Per saldo daalt de totale exportwaarde van de Nederlandse agrarische sector na een harde brexit. Daardoor daalt de totale agrarische productiewaarde met grofweg 2% ofwel circa €500 miljoen. Oorzaak daarvan zijn vooral lagere prijzen die het gevolg zijn van prijsdruk op de Europese markt als door brexit de handel met het VK wordt verstoord.
De Wageningense onderzoekers tekenen hier wel bij aan dat ze hun conclusies baseren op de uitkomsten van modelsimulaties die hun beperkingen hebben. Zo is het gebruikte model prijs gedreven, terwijl handel in werkelijkheid ook plaatsvindt op basis van kwaliteitsverschillen of specifieke productspecificaties. Ook houden de scenario’s geen rekening met Britse handelsakkoorden met derde landen (bijvoorbeeld de VS).
Douaneformaliteiten
Verder is uitgegaan van een soepele afhandeling van douaneformaliteiten. Dat laatste vergt volgens de onderzoekers echter nog wel grote investeringen aan zowel Britse als Nederlandse/EU-kant in systemen en menskracht. Dat kan met name voor bedrijven die nog geen ervaringen hebben met export naar ‘derde landen’ tot aanzienlijke aanpassingen in hun exportafhandeling leiden. Vandaar dat Wageningen benadrukt dat de sector moet blijven zoeken naar nieuwe markten.
