In de afgelopen vijftien jaar is de arbeidsproductiviteit in Nederland met 18% gegroeid, vooral doordat werknemers een betere opleiding of meer ervaring kregen. Nederland scoort daarmee ver boven het Europees gemiddelde. De ene sector groeit wel harder in productiviteit dan de andere. Met een groei van 35% in de afgelopen vijftien jaar steekt de land- en tuinbouw met kop en schouders boven de andere sectoren uit, zo blijkt uit een vandaag verschenen rapport van ABN Amro.
In de sectoren Transport en Logistiek ging het om een groei van 33%, in de Industrie was het 29% en in de Handel 27%. Vaak speelde de toepassing van nieuwe technologieën daarbij volgens ABN Amro een grote rol. In de Zakelijke Dienstverlening is daarentegen nauwelijks sprake van productiviteitsgroei (+1%) en in de Horeca (-23%) en Leisure (-15%) is deze zelfs gedaald.
Crisis in 2009
In de publicatie ’Nederlandse arbeidsproductiviteit ver boven Europees gemiddelde’ concludeert ABN Amro dat Nederland qua arbeidsproductiviteit tot de meest competitieve landen ter wereld behoort. Vooral de sectoren Agri, Industrie, Transport en Logistiek en Food leggen volgens de bank een bovengemiddelde productiviteit aan de dag ten opzichte van de ons omringende landen. Wel gooide de economische crisis vanaf 2008 roet in het eten. De groei van de Nederlandse arbeidsproductiviteit werd daardoor beperkt tot slechts 0,5% per jaar. Hierin zit wel het slechte jaar 2009 verwerkt, wat het beeld volgens de bank enigszins vertekent.
Blockchain en robotisering
Het beeld van een zwakkere productiviteitsgroei is volgens ABN AMRO zichtbaar in heel West-Europa. “Dat is opvallend, want door technologische doorbraken als blockchain, robotisering, kunstmatige intelligentie en big data zou een sterke groei juist voor de hand liggen”, zegt Kasper Buiting, Senior Sector Econoom van ABN AMRO.
Discussie tussen economen
Waarom vertoont de arbeidsproductiviteit geen sterk stijging als gevolg van grote technologische en maatschappelijke doorbraken, zoals de komst van smartphones, apps, blockchain, robots, kunstmatige intelligentie en big data? Hierover lopen onder economen volgens ABN Amro de meningen uiteen.
De ene econoom stelt dat wat wij als grote technologische doorbraken beschouwen in feite in economische zin weinig voorstelt in vergelijking met de écht grote doorbraken van vroeger (zoals de auto, riolering en de wasmachine) die het leven op het gebied van snelheid, gezondheid en tijd besteed aan het huishouden rigoureus hebben veranderd. Andere economen menen dat onze manier van berekenen van toegevoegde waarde en Bruto Binnenlands Product (BBP) onjuist is en de nieuwe ontwikkelingen niet goed meeneemt. De smartphone met zijn apps is in hun ogen bijvoorbeeld een doorbraak van immense betekenis. Echter, doordat veel apps (bijna) gratis zijn, worden deze in de huidige manier van berekenen als economisch vrijwel waardeloos beschouwd.
Vooravond van grote veranderingen
De aanhangers van deze laatste denktrant zijn volgens ABN Amro vaak van mening dat we aan de vooravond staan van grote veranderingen in ons (economisch) bestaan en van de arbeidsmarkt. Veel banen zullen in hun ogen verdwijnen door de nieuwe disruptieve technologische veranderingen.
