Er is meer tijd nodig om te komen tot een politieke overeenstemming over de brexit. Die verwachting sprak minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken gisteren uit in het NOS Journaal. „Er blijft tegelijkertijd een risico bestaan dat het niet lukt”, zei hij na een bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken en EU-brexit-onderhandelaar Michiel Barnier in Luxemburg.
Grootste struikelblok is de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Die zou volgens aanhangers van een harde brexit gesloten moeten worden. In 1998 werd echter in het zogeheten Goede Vrijdag-akkoord afgesproken dat er nooit meer grenscontroles zouden komen tussen Ierland en Noord-Ierland. Het verdrag zorgde ervoor dat er een eind kwam aan een bloedige strijd in Noord-Ierland tussen de pro-Ierse katholieken en pro-Britse protestanten.
De Britse premier Theresa May is al met voorstellen gekomen om de Iers-Noord-Ierse grens open te kunnen houden. Zo bepleit ze een ’onzichtbare grens’ waarbij goederen en agrarische producten worden voorzien van barcodes en via een online tracking-&-tracing systeem gevolgd kunnen worden vanaf de plaats van productie, zodat douanecontroles niet nodig zijn.
Tot nu toe ziet de EU weinig in dat idee voor een ’onzichtbare grens’. Barnier stelt voor de overgangsperiode na de brexit met één jaar te verlengen tot met 2021. Bedrijven krijgen dan langer de tijd om zich te kunnen voorbereiden. In ruil daarvoor vindt hij dat de Britten dan akkoord moeten gaan met een regeling (ook wel ’backstop’ genoemd) om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te voorkomen. De grens zou daarbij in de Ierse Zee komen te liggen en Noord-Ierland zou daardoor binnen de Europese douane-unie blijven vallen. Voor May is dat echter onacceptabel omdat dat het VK zou opdelen.
Vandaag zijn de leiders van de EU-lidstaten in Luxemburg bijeen om te besluiten of er voldoende schot in de onderhandelingen zit om volgende maand tot een speciale EU-brexit-top te komen.
