Hoofdtracés van warmteleidingen moeten dé nieuwe nutsvoorziening worden. Die stelling bracht ik onlangs in tijdens een debat tussen enkele Tweede Kamerleden, een Europarlementariër en een gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland. De discussie vond plaats op de Trade Fair Aalsmeer, tijdens de Trade Fair Focus, een debat georganiseerd door Royal FloraHolland en Glastuinbouw Nederland.
De politici bleken het met mij eens te zijn, maar verbonden er wel een voorwaarde aan: er moet sprake zijn van een sluitende businesscase. Oftewel: zo’n warmteleiding moet financieel zijn rond te rekenen. Dat voorbehoud vind ik opmerkelijk, vooral uit de mond van VVD-Kamerlid Arne Weverling. De politiek heeft weliswaar de ambitie om tot verduurzaming te komen, maar gaat ondernemer spelen door te stellen dat warmtetransport meteen rendabel moet zijn. Had Weverling gezegd ’uiteindelijk rendabel’, dan had ik er vrede mee gehad. Duurzame projecten zijn in het begin altijd verlieslijdend. En daarom moeten hoofdtracés van warmteleidingen eigendom zijn van de BV Nederland.
In dat kader vind ik ook het plan van staatssecretaris Menno Snel van Financiën (D66) onbegrijpelijk. Hij wil de Opslag Duurzame Energie (ODE) voor netstroom per 1 januari 2020 met maar liefst 177% verhogen. Dat pakt zeer slecht uit voor veel glastuinders. De tariefverhoging van de ODE treft juist veel glastuinbouwbedrijven die grote stappen nemen op het vlak van verduurzaming. Denk bijvoorbeeld aan telers die zijn aangesloten op een geothermiebron. Om die aardwarmte naar boven te pompen, is jaarlijks de nodige elektriciteit nodig. Deze collega’s hebben hun nek uitgestoken en grote risico’s genomen door met een relatief nieuwe techniek als geothermie te beginnen. In plaats van waardering en steun, worden zij nu door de politiek gestraft in de vorm van een onaangekondigde verandering van de spelregels, waarmee Den Haag de rem zet op verdere verduurzaming.
Onze warmtecoöperatie Zuidplaspolder loopt tegen vergelijkbare problematiek aan. Het wordt steeds onduidelijker of ons gebied nu wel of geen aansluiting krijgt op de Leiding over Oost. Daarom verkent de coöperatie inmiddels of ze havenwarmte kan krijgen via de RoCa-leiding. Ook hier spelregels die onderweg veranderen.
Vandaar dat ik een dringend beroep doe op overheden om zich als betrouwbare partner op te stellen. Juist als het om het beleid rond de energietransitie gaat, is het voor ondernemers van groot belang de komende jaren van de overheid op aan te kunnen. Wij als ondernemers nemen immers de risico’s in de energietransitie. Daar hebben overheid en maatschappij ook baat bij.
Hans Koolhaas is technisch directeur van LKP Plants in Moerkapelle en voorzitter van Warmtecoöperatie Zuidplaspolder.
