De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft na een verkennend onderzoek geen misstanden geconstateerd bij de afdelingen bijzonder beheer van banken. Wel schieten banken tekort in hun communicatie over de werkwijze van deze afdelingen.
Volgens de AFM gaan niet banken te snel over tot overdracht van kredieten aan bijzonder beheer, het opzeggen van de kredietrelatie of sturen zij aan op faillissementen. Mkb’ers hebben andere verwachtingen over het doel en de werkwijze van bijzonder beheer, aldus de financiële toezichthouder. Zij verwachten hulp in plaats van extra risico-opslagen, omdat risico’s van banken toe zijn genomen op het uitstaande krediet.
Geen goed woord
De stichting Renteswapschadeclaim is zeer verbaasd over de conclusie van de AFM en herkent dit beeld totaal niet. Het aantal incidenten veroorzaakt door bijzonder beheer is namelijk onredelijk groot en buitengewoon schadelijk, dat het ongeloofwaardig is dat de AFM deze gemist heeft. Complicerende factor is wel dat veruit de meeste ondernemers vanwege de bestaande kredietrelatie met de bank niet willen meewerken aan een klacht bij de AFM. Maar gezien enorme aantal misstanden lijkt het er op dat de AFM ziende blind is en daardoor mogelijk aansprakelijk is vanwege falend toezicht.
De stichting betreurt tevens dat de AFM geen contact met de stichting heeft opgenomen, terwijl de toezichthouder weet dat de stichting veel ondernemers vertegenwoordigt die bij bijzonder beheer zitten. Bovendien gaat de AFM volledig voorbij aan het feit dat begeleiding door bijzonder beheer gepaard gaat met extra kosten, waaronder extra kosten voor tussentijdse cijfers en taxaties, extra bankkosten voor de bijzonder beheer en renteopslagen. Hierdoor komt de ondernemer vanwege de oplopende lasten steeds verder in de problemen.
Wederzijds begrip
De verkenning bij onder meer de Rabobank, heeft de bank ervaren als een goede en constructieve samenwerking, waarbij uitvoerig onderzoek is gedaan van dossiers tot en met klantcontacten. „Dit heeft het wederzijds begrip vergroot: voor onze positie als kredietverstrekker en risicomanager, maar ook voor onze verantwoordelijkheid om spaargeld van klanten goed te beheren”, zegt Rien Nagel, lid raad van bestuur Rabobank. De conclusies bevestigen zijn beeld dat medewerkers van de bank doorgaans zorgvuldig en proportioneel te werk gaan. „Het vergt echter wel veel van onze klanten en onze mensen. Het gaat om complexe advisering aan bedrijven die in zwaar weer zitten. Gelukkig herstellen de meeste, maar soms is er onvoldoende perspectief en zijn moeilijke beslissingen onvermijdelijk”, aldus Nagel.
De Rabobank is zich verder terdege bewust van de noodzaak om nog duidelijker met klanten te communiceren en ook om dit zorgvuldig vast te leggen. Een ander issue vindt de bank het verhelderen van de rol en verantwoordelijkheid van de klanten zelf verhelderen. Daar dient de bank zelf aan bij te dragen.
Afdeling bijzonder beheerOndernemingen die in zwaar weer verkeren, worden door banken overgeheveld naar de afdeling ‘bijzonder beheer’. Banken kunnen ondernemers maatregelen opleggen, variërend van het uitvoeren van hertaxaties, het verstrekken van aanvullende garanties tot het doorvoeren van een reorganisatie. In het uiterste geval kan een bank de kredietovereenkomst opzeggen, wat kan leiden tot het faillissement van een bedrijf en de verkoop van bezittingen.
Onderzoek na toenemende kritiek
De AFM is begin september 2014 het onderzoek gestart op verzoek van minister Dijsselbloem van Financiën, nadat de Tweede Kamer daarop had aangedrongen. Bij Kamerleden kwamen steeds meer signalen binnen over kritiek op vermeende dubieuze praktijken binnen de afdelingen bijzonder beheer van de banken. In het onderzoek zijn de afdelingen bijzonder beheer van ABN Amro, Rabobank, ING en Deutsche Bank Nederland onder de loep genomen.
