Doordat het Energiebesparingssysteem Glastuinbouw (EBG) nog steeds niet algemeen verbindend is verklaard door het ministerie van Economische Zaken (EZ), haalt de sector in 2020 slechts een energiebesparing van 7 petajoule, terwijl in het Energieakkoord 11 petajoule was afgesproken. Dat blijkt uit de onlangs verschenen Nationale Energieverkenning 2017 (NEV) die is opgesteld door Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in opdracht van EZ.
Daarnaast constateert ECN dat Het Nieuwe Telen (HNT) steeds meer navolging krijgt in verschillende typen teelten. De energiebesparing die daarmee kan worden behaald, ramen de onderzoekers op 7 petajoule in 2020, wat 1 petajoule lager is dan de verwachting van vorig jaar. Als het EBG wél gewoon was ingevoerd en HNT beter op stoom had gekomen, zou de glastuinbouw in 2020 dus een energiebesparing van 10 petajoule hebben behaald, wat dichterbij de doelstelling had geweest.
Hoger energieverbruik door areaaltoename
Het gas- en elektriciteitsverbruik en de CO2-emissies van de land- en tuinbouw zullen volgens ECN in 2020 ruim 10% hoger liggen dan vorig jaar werd geraamd. Dat komt doordat het areaal glastuinbouw de komende jaren naar verwachting zal groeien door nieuwbouw en renovatie van kassen. Na 2020 zal het areaal stabiliseren rond de 9.390 ha. Nu ligt het areaal glas nog op 9.290 ha, wat ten opzichte van 2015 een groei van 80 ha is, een ontwikkeling die voornamelijk aan de glasgroententeelt is toe te schrijven. Het areaal snijbloemen en potplanten onder glas krimpt verder.
Lager warmteverbruik door HNT
Het finale energieverbruik voor warmte van de land- en tuinbouw bedroeg 99 petajoule in 2015, zo’n 2% lager dan in 2014. De warmtevraag werd vooral ingevuld door WKK- en gasketelwarmte in de glastuinbouw. Een kleiner, maar groeiend aandeel komt van biomassaketels en geothermie (8% in 2015). In 2015 werd meer dan 3 petajoule aan warmte via warmtenetten aan de sector geleverd. Tot aan 2020 zal het finale energieverbruik voor warmte in de land- en tuinbouw nog licht toenemen tot 101 petajoule. Daarna zal het gaan afnemen naar 92 petajoule in 2030, wat vooral te danken zal zijn aan de doorvoering van HNT.
Forse daling WKK-inzet
In 2020 zal 12% van het finale energieverbruik voor warmte in de land- en tuinbouw met hernieuwbare bronnen worden ingevuld. In 2030 zal dat zijn opgelopen tot 27%. Verwacht wordt dat het aandeel geothermie en vaste en vloeibare biomassa in de warmtevraag zal groeien. Aardgasgestookte WKK’s blijven in de glastuinbouw een belangrijke rol spelen, maar de inzet ervan zal vanwege de aanhoudend ongunstige spark spread de komende jaren fors dalen. Verwacht wordt dat er in 2025 nog 1.500 MW aan opgesteld WKK-vermogen zal staan en in 2030 nog slechts 1.000 MW, waar het in 2015 nog om 3.000 MW ging.
CO2-emissiedoel buiten bereik
Door de afname van de WKK-inzet, energiebesparing en de toename van de hernieuwbare warmteproductie, zullen de CO2-emissies van de glastuinbouw naar 6,6 megaton dalen in 2020 en naar 4,5 megaton in 2030. De sector zal het aangescherpte doel van 4,6 megaton in 2020 daarmee echter niet halen. De toekomstige inzet van WKK’s blijft hierbij echter een grote onzekerheid. Mocht de ontwikkeling van het areaal of de inzet van de WKK’s anders lopen dan verwacht, dan kan het sectordoel opnieuw worden aangepast. Net als in de vorige energieverkenningen is dit sectordoel niet als hard plafond voor de sector opgenomen.
