Eén boomkweker en één bos- en natuurbeheerder willen bijdragen aan vervolgonderzoek naar essentaksterfte. Alleen deze twee reageerden positief op de oproep van CGN-onderzoeker Sven de Vries om dit onderzoek te financieren.
De Vries maakt de namen van de kweker en de beheerder niet bekend, maar hun bijdragen wel. De kweker levert onderstammen aan het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN). Hier worden ze kunstmatig geïnfecteerd met Chalara fraxinea, waarna de kweker de planten opkweekt. De beheerder heeft aangeboden om voor het CGN nieuwe proefvelden met essenselecties aan te leggen en te beheren.
De bijdragen verminderen de aanloopkosten van het vervolgonderzoek, maar de rest van de benodigde €150.000 komt er dus niet. De Vries had bij het ministerie van Economische Zaken signalen opgevangen dat de overheid de ene helft zou betalen, als het bedrijfsleven de andere helft zou ophoesten. „De overheid heeft totaal niet gereageerd op onze oproep”, zegt De Vries. Ook in de recente Kamerbrief over essen geeft staatssecretaris Sharon Dijksma niet aan of de overheid wil meebetalen.
Dijksma legt de bal nu helemaal neer bij de boomkwekerij. Volgens haar mag financiering van deze sector verwacht worden, omdat deze essen gebruikt worden als uitgangsmateriaal voor de bosbouw en als onderstam voor laanbomen.
Bosplantsoenkwekers betalen echter niet meer mee, aldus hun voorman Bart Faassen, omdat onkruid voor hen een urgenter probleem is dan essentaksterfte. Ook laanboomkwekers betalen volgens hun voorman Jan van Leeuwen niet mee, omdat hij vindt dat andere belanghebbenden – waaronder overheden – nu aan zet zijn.
De Vries begrijpt de standpunten van beide voormannen niet. „Vervolgonderzoek heeft blijkbaar geen prioriteit bij kwekers. Ze zouden er wel geheid voordeel van krijgen, want de vooruitzichten op ziekteresistente selecties zijn al heel positief.”
De Vries bekijkt nog met collega Jitze Kopinga hoe het vervolgonderzoek alsnog kan doorgaan, zonder anderhalve ton financiering, maar op een laag pitje. „We gaan er eigen tijd en energie in steken, want we vinden het net zo belangrijk als die ene beheerder en die ene kweker die wél bijdragen. Maar alleen zij krijgen de eerste vijf jaar dus toegang tot de resultaten.”
De onderzoeker riep via een filmpje op YouTube en crowdfunding op om mee te betalen aan het vervolgonderzoek. Tot vorige week konden belangstellenden zich melden bij het CGN, maar zo stelt De Vries: „Er kan nu nog steeds financieel worden deelgenomen aan het onderzoek.”
