In de uitzending van De Kennis van Nu van donderdagavond uiten wetenschappers en natuurbeheerders hun zorgen over de toenemende verspreiding van invasieve exoten binnen onze landsgrenzen.
Deze plant- en diersoorten uit andere werelddelen worden door menselijk handelen hier de natuur in gebracht en richten veel schade aan. Volgens biologen vormt de invoer van exoten wereldwijd een van de grootste bedreigingen voor onze biodiversiteit.
Op Nederlandse bodem zetten exoten steeds gemakkelijker voet aan wal, maar de bestrijding van de soorten loopt door de afwezigheid van een centrale aanpak niet goed, zo toont De Kennis van Nu in haar uitzending (NPO 2, donderdag 19.20 uur, NTR).
Goudvissen
Directe aanleiding voor de exotendiscussie is de gemeente Veenendaal, die even wereldnieuws werd toen uitlekte dat bewoners 280 goudvissen en goudwindes hadden uitgezet in de gracht. „We besteden elk jaar weer meer tijd aan de bestrijding van exoten die in het water komen, doordat mensen hun aquariumbakken legen,” zo reageert Dolf Moerkens van de Unie van Waterschappen. Uit cijfers van het CBS blijkt dat in twintig jaar tijd het oppervlak dat bestreken wordt door exotische waterplanten maar liefst twintig maal zo groot is geworden.
Duizendknoop
Ook op het land groeit het probleem. De Kennis van Nu doet verslag van de oprukkende Japanse Duizendknoop. Christel Tijhuis van de gemeente Amersfoort laat zien dat de plant door asfalt, funderingen en bruggenhoofden groeit.
De agressieve woekeraar wordt chemisch bestreden. „We kunnen anders de veiligheid van onze openbare ruimte zo langzamerhand niet meer garanderen,” aldus Tijhuis. De situatie in Engeland, waar Japanse Duizendknoop soms huizen ingroeit en banken geen hypotheek meer verstrekken als de plant in de tuin staat, is volgens haar „ons voorland als wij nu niet ingrijpen”.
Ook hoogleraar evolutionaire ecologie Jacintha Ellers luidt de noodklok. Zij merkt dat „het aantal exoten exponentieel stijgt.” Het gaat daarbij om relatief onschuldige dieren als de Alexanderparkiet, maar ook om soorten als de tijgermug en de hooikoortsplant alsemambrosia die schadelijk zijn voor de volksgezondheid.
Centrale aanpak
Ellers vindt een centrale aanpak in de bestrijding van invasieve exoten noodzakelijk. Sinds 1 januari is de nieuwe Wet Natuurbescherming van kracht, die provincies de ruimte geeft zelf te beslissen welke exoten zij aanpakken. Volgens Ellers is daardoor het „risico levensgroot dat provincies langs elkaar heen gaan werken”.
Zij pleit voor een officiële lijst die bepaalt welke exotische soorten moeten worden aangepakt. Voor veel gevaarlijke soorten, zoals de Japanse Duizendknoop, geldt nu geen verplichting tot bestrijding. Een dergelijke ‘zwarte lijst’ zou daarin verandering moeten brengen.
De Kennis van Nu, donderdag 20 april, 19.20 uur bij de NTR op NPO 2.
www.dekennisvannu.nl
Beeld Peter Bankers
