Burgerinitiatieven die een bijdrage willen brengen aan de natuur en biodiversiteit hebben vaak het gewenste effect. Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen University & Research (WUR). De onderzoekers hebben de zogeheten Theory of Change (ToC) van twee initiatieven ontleed en het effect ervan onderzocht. Het blijkt dat initiatieven als opschoondagen of het planten van bomen tot meer bewustzijn leiden.
Bij het onderzoeken van een ToC ligt de nadruk op de relaties tussen acties en resultaten. Ook aannames over hoe deze relatie eruit ziet zijn van belang. De onderzoekers hebben gekeken naar de manieren waarop de initiatiefnemers verwachten effect te hebben. Daarbij worden drie soorten effect onderscheiden. Ten eerste bewustwording, ten tweede een verandering van beleid, en ten slotte een daadwerkelijke verandering in het landschap.
Aandacht kan leiden tot nieuw beleid
Campagnes als de landelijke opschoondag, die afgelopen zaterdag weer werd gehouden, zorgen vaak voor bewustwording over het belang van schone en gezonde natuur. Onderzoeker Arjen Buijs ziet ook een verandering in beleid. Volgens hem worden bedrijven en overheden door de bewustwording ertoe aangezet om na te denken over bijvoorbeeld terugdringen van het gebruik van plastic. Ook (media-)aandacht voor zulke acties draagt hier volgens Buijs aan bij. Een mooi voorbeeld hiervan is de spontane opruimactie toen begin 2019 een lading plastic aanspoelde op Schiermonnikoog.
Meer bewustwording door planten Tiny Forests
Een ander groen initiatief, het aanplanten van zogeheten Tiny Forests, zorgt eveneens voor bewustwording. Natuurlijk heeft dit ook een zekere mate van effect op het landschap, er worden immers nieuw bomen geplant. Maar volgens de onderzoekers wordt er met dit initiatief juist op de indirecte impact van bewustwording ingezet. De Tiny Forests leiden tot natuurbewust gedrag, en daardoor tot een betere verhouding tussen de mens en de natuur in de omgeving.
