Sinds augustus vorig jaar staat Ailanthus altissima op de Unielijst van verboden soorten. Dat betekent een verplichting om verspreiding te voorkomen. De bestrijding van hemelboom lijkt echter weinig prioriteit te krijgen. Ontstaat er op deze manier een nieuw groot probleem met een invasieve exoot?
Ailanthus altissima is sinds lange tijd een gewaardeerde straat- en parkboom in Nederland. Met zijn grote geveerde bladeren en goede weerstand tegen droogte en luchtvervuiling is het een geschikte boom voor het stedelijk milieu.
Pionier
In zuidelijk Europa is de boom echter een ware plaag. Een echte pionier die zich makkelijk uitzaait en ontkiemt op de meest onmogelijke plaatsen. Tussen tegels, randjes langs stoepen of muren; de hemelboom kan zich er makkelijk handhaven. Wanneer je naar het zuiden rijdt zijn zaailingen van deze warmteminner langs de kant van de weg dan ook een bekende verschijning.
Daarbij maakt de boom makkelijk en veel worteluitlopers waardoor ook flinke stukken berm, ruigtes en open plekken in bossen bedekt kunnen raken met hemelboom.
Door schaduwwerking en allelopatie (uitscheiding van stoffen die de groei van andere planten onderdrukt) groeit er vaak niets anders meer dan hemelboom. Dat is dan ook de reden dat deze exoot, oorspronkelijk afkomstig uit China, op de Europese Unielijst van invasieve exoten staat. Een soort die op de EU-lijst staat, mag niet meer worden verhandeld of gekweekt worden. Voor de soorten die op 15 augustus op de lijst zijn gekomen geldt een overgangstermijn van één jaar. Hemelbomen mogen dus nog tot 15 augustus van dit jaar verkocht worden.
Plicht om schade te voorkomen
Verder geldt voor lidstaten de plicht om in de natuur aanwezige populaties op te sporen, te verwijderen, of als dat niet lukt, zodanig te beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen.
Wanneer hemelboom in een (botanische) tuin of park staat, mag hij blijven staan, maar de plant mag zich niet vermeerderen. Dat laatste gebeurt echter volop door duizenden zaadproducerende bomen. Ook snelwegen lijken een belangrijke verspreidingsroute te zijn van Ailanthus.
In Nederland is de verspreiding van de hemelboom nog niet problematisch. Zeker niet vergeleken met andere exoten zoals de Japanse duizendknoop of reuzenberenklauw. Toch waarschuwen beheerders dat we het ook niet zover moeten laten komen. En de hemelboom rukt ook in ons land op. Vooral in middenbermen van snelwegen. Ook op allerlei (stenige) overhoekjes, parkeerterreinen en op straat is hij steeds vaker te vinden.
Artikel
Moet een mogelijke plaag in de kiem gesmoord worden? Moeten zaadvormende bomen gekapt worden? Of moeten we accepteren dat de hemelboom onderdeel zal gaan uitmaken van de Nederlandse natuur? Lees (met inlog) in het artikel in TenL 12, de special over invasieve exoten, hoe beheerders denken over hemelboom.
Ik als huurder van een woningbouw heb schade door een Hemelboom, mijn tuin lijkt wel een kerkhof, tegels die omhoog blijven gaan, wortels niet uit te roeien, wat kan ik doen? rechtszaak aanspannen dan maar tegen de gemeente?