Duits onderzoek laat zien dat er grote regionale verschillen zijn in de terugloop van insectenpopulaties. Op wereldschaal is de teruggang minder dan in de alarmerende studie in Duitsland (-75% vliegende insecten in 27 jaar) en Nederland, die enkele jaren geleden veel stof deden opwaaien. Volgens de onderzoekers loopt mondiaal de insectenpopulatie met gemiddeld 0,92% per jaar terug. de onderzoekers publiceerden hun bevindingen in Science.
166 studies gecombineerd
Het onderzoek werd gedaan door het Duitse centrum voor biodiversiteitsonderzoek (iDiv), de Universiteit van Leipzig en Martin Luther Univeristy en werd geleid door de Nederlander Roel van Klink (iDiv). De onderzoekers verzamelden gegevens van 166 studies op 1676 locaties tussen 1925 en 2018. Het is de eerste studie die de beschikbare gegevens over trends in de hoeveelheid insecten combineert.
Volgens Klink lijkt 0,92% misschien niet veel „Maar het betekent 24% minder insecten in 30 jaar en 50% minder in 75 jaar. Achteruitgang van insecten gebeurt stilletjes en we merken het niet van het ene op het andere jaar. Het is net als teruggaan naar de plek waar je bent opgegroeid. Alleen door er lang niet geweest te zijn, realiseer je je hoeveel er is veranderd. En vaak niet ten goede.”
Regionale verschillen
De studie laat grote regionale verschillen zien. Op sommige plekken neemt de hoeveelheid insecten zelfs toe. De grootste teruggang in insectenpopulaties is te vinden in Noord-Amerika en Europa. In Europa zijn de trends vooral na 2005 negatiever geworden.
De Duitse studie van drie jaar geleden betrof alleen vliegende insecten. Er werd dan ook veel gesproken over het ’voorruit-fenomeen’ het feit dat de voorruit van je auto tegenwoordig veel schoner blijft in de zomer dan vroeger. Veel insecten vliegen echter niet maar blijven in de grond, in het gras of in bomen. Volgens de studie gaan zowel vliegende insecten als insecten die in de bodem of graslanden leven in aantal achteruit. De hoeveelheden insecten in bomen blijven over het algemeen gelijk.
Toename waterinsecten
Insecten die die (een gedeelte van) hun leven onder water doorbrengen nemen juist in aantal toe. Ze vertonen een stijging in aantal van 1,08% per jaar ofwel een toename van 38% n 30 jaar. Deze positieve trend was vooral sterk in Noord-Europa, het westen van de VS en in Rusland. De onderzoekers schrijven dit toe aan de verbeterde waterkwaliteit. Ze putten er ook de hoop uit dat een omkering van de neergang van insectenpopulaties mogelijk is.
Roel van Klink: „Insectenpopulaties zijn als stammen hout die onder water geduwd worden. Ze willen bovenkomen maar we blijven ze steeds verder onderduwen. Als de de druk verminderen kunnen ze weer bovenkomen. Het is alleen niet altijd makkelijk om de oorzaken van de neergang te vinden, en wat dus de meest effectieve manier is om die terug te draaien.”
Verdwijnen van habitats
Toch weten de onderzoekers een aantal mogelijke oorzaken aan te wijzen. De belangrijkste lijkt het verdwijnen van natuurlijke habitats te zijn, door verstedelijking en verandering in landgebruik.
