Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) heeft een rapport opgesteld over de gesteldheid van de natuur in Vlaanderen. Voor de meeste van deze indicatoren is de situatie zorgwekkend. Slechts 18 van de 69 planten- en diersoorten scoren goed.
Elk jaar actualiseert INBO een aantal natuurindicatoren voor doelstellingen van het Vlaams en Europees beleid. In het Natuurindicatorenrapport worden de belangrijkste bevindingen samengevat. Dit jaar ligt de focus gelegd op het eerste streefdoel van de Europese biodiversiteitsstrategie, namelijk het verbeteren van de staat van de instandhouding van de soorten en habitats in Vlaanderen. Voor de meeste indicatoren is de situatie zorgwekkend.
Zorgwekkend
INBO hanteert 43 natuurindicatoren die gekoppeld worden aan Europese en Vlaamse doelstellingen. Voor de meeste van deze indicatoren is de situatie zorgwekkend. Slechts 18 van de 69 planten- en diersoorten scoren goed. Voor het merendeel is de staat van instandhouding slecht tot zeer slecht. Op de lijst van beschermde soorten staan 2.624 diersoorten. Voor de helft van de soorten zijn er zorgen en ongeveer 800 soorten worden met uitsterven bedreigd.
Leefgebieden scoren niet goed
Ook de leefgebieden scoren niet goed. Slechts 3 van de 44 types worden als ‘gezond’ bestempeld. Het duurt lang voordat habitats zich herstellen en er is ook aanhoudende druk van buitenaf, stellen de onderzoekers vast. Verder blijkt dat 15 van de 16 ecosysteemdiensten niet voldoet aan de vraag, voornamelijk op vlak van voedsel- en houtproductie en het zuiveren van water en lucht.
Uitbreiding natuurgebieden schiet te kort
De versnippering van het landschap, de klimaatverandering en invasieve exoten liggen aan de basis van de neergang van de biodiversiteit. Het aantal natuurgebieden is wel gestegen, maar voldoet nog niet aan de eisen van het Ruimtelijk Structuurplan uit 1997. Dat stelde dat er tegen 2007 minimaal 48.000 ha groen gebied moest zijn in Vlaanderen; in 2019 is daarvan slechts 40% gerealiseerd.
Klimaatverandering heeft impact
De droogte als gevolg van veranderingen in het klimaat pleegt een aanslag op de bodem. De kans op boomziektes neemt drastisch toe en de opwarming vormt een risico voor exoten die inheemse soorten verdringen. Ook in Vlaanderen speelt het probleem van een te hoge stikstofdepositie. In 2018 is een overschrijding gemeten in 64% van de beschermde habitats.
