Bijna de helft van de wethouders ziet liever niet dat de Omgevingswet op 1 januari 2022 van kracht wordt. Dat blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur. Van de 177 wethouders die de vragenlijst hebben ingevuld, ziet 37% het liefst dat de Omgevingswet verder wordt uitgesteld. Nog eens 11% van de correspondenten ziet het liefst af van invoering.
Van de wethouders die aan het onderzoek meedoen, stelt 35% dat zijn of haar gemeente begin 2022 niet klaar is voor de Omgevingswet. Driekwart van hen noemt het Digitaal Stelsel Omgevingwet (DSO) als struikelblok. Bijna twee op de drie wethouders stelt te weinig budget te hebben om de invoering van de wet te bekostigen. Tegenover deze groep tegenstanders staat een bijna even groot percentage van 47% dat wil dat 2022 als startdatum gehandhaafd blijft.
Corona belemmert overleg
Ook corona is een veel genoemde reden om de wet niet in 2022 in te laten gaan. De Omgevingswet berust op overleg tussen bestuur, burgers en ondernemers. Hier is middels videobellen nog wel ruimte voor. Door maatregelen als thuisblijven en anderhalve meter afstand houden, is het echter heel lastig om bijvoorbeeld met een groep bestuurders en ontwikkelaars een locatie te bezoeken. De praktische uitvoering van de Omgevingswet komt volgens 39% van de respondenten dusdanig in het geding dat uitstel of afstel gewenst is. Mocht er inderdaad uitstel komen, dan is dat niet de eerste keer. De wet zou dit jaar al ingaan, maar is wegens corona een jaar doorgeschoven.
VVD’ers optimistisch, CDA kritisch
Wat opvalt is dat VVD-wethouders erg optimistisch zijn over de lokale invoering van de wet. Wethouders van lokale partijen en het CDA zijn een stuk minder enthousiast. Dit voorjaar stemt de Eerste Kamer over de nieuwe ingangsdatum en digitale ondersteuning van de wet. Ook hier zijn de christendemocraten kritisch. CDA-senator Theo Rietkerk laat in het midden of zijn fractie instemt met de wet. Hij wil eerst nieuwe rapportages over het DSO, de digitale ondersteuning van de wet, afwachten. Rietkerks collega Saskia Kluit (GroenLinks) zegt dat het onderzoek haar idee bevestigt dat bij de totstandkoming van de wet vooral een procesmatige benadering is toegepast.
Reactie VNG en minister
In reactie op de berichtgeving van Binnenlands Bestuur, dat de helft van de wethouders uitstel of afstel wil, stelt de Vereniging Nederlandse Gemeenten deze signalen niet te herkennen. De zorgen over de wet en het bijbehorende digitale pakket zijn wel bekend bij de VNG. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken zegt begrip te hebben voor gemeenten die moeite hebben met de invoering. Zij zegt naar oplossingen te willen kijken. Bij uitstel zullen de kosten alleen maar hoger uitvallen volgens de D66-bewindsvrouw. Voor veel wethouders uit het onderzoek zijn de kosten juist reden om de wet niet per 2022 in te willen laten gaan.
