„Op allerlei plekken wordt nagedacht over het begrip ‘toekomstboom’. Niet te verwarren met ‘boom van de toekomst’. Hele seminars worden aan het onderwerp gewijd. Wat zijn de kansen van Robinia als toekomstboom?
In een parkje dicht bij mijn huis is een flink aantal Robinia’s geplant. Ze zijn nu ongeveer 15 à 20 jaar oud. Deze Robinia’s hebben allemaal een slechte conditie. Staande op een afstandje van de bomen, is dat goed te zien aan de afstervende toppen.
Robinia’s met een stamdoorsnede van meer dan 30 cm zijn er in het westen vrijwel niet te vinden. Op de zandgronden van Midden- en Oost-Nederland zijn deze wel te vinden, al zijn dat er ook dan niet al te veel. Wil dat nu zeggen dat een Robinia juist geen toekomstboom is? Rondlopend in dat parkje vlak bij mijn huis zou je dat op grond van de conditie van deze bomen wel concluderen. Maar als de omstandigheden voor de boom beter zouden zijn, zou Robinia dan wel een toekomstboom kunnen zijn?
De Robinia’s in het bewuste parkje staan vrijwel allemaal in een kuil. De grond rond iedere boom ligt onder het maaiveldniveau van het gazon rondom de plantplaats. Met regen is de plantplaats daardoor altijd verzadigd van water. Bovendien wordt er met (steeds) zwaardere machines gemaaid. Zo’n 20 keer per jaar draait en maait de maaimachine twee rondjes rond de boom waardoor de wortelruimte rond de boom maar liefst 40 keer per jaar wordt verdicht. Elk jaar weer!
Wortels moeten ook adem kunnen halen (net als alle andere onderdelen van een plant). Dat is zo ongeveer het meest essentiële voor boom en plant. Water en voedsel kunnen ze gaan halen door oppervlakkig in de breedte of juist diep te wortelen, al naar gelang de lokale situatie. Maar lucht kan niet gehaald worden, dat moet er zijn! Robinia’s hebben met hun dikke vlezige wortels zelfs net iets meer lucht in de bodem nodig in vergelijking met menig andere boom. En lucht komen ze in het parkje schromelijk tekort. Uiteindelijk zijn de gebrekkige omstandigheden daar zelfs funest voor alle bomen.
Zou de Robinia goed aangeplant en ontzien door zware machines en andere kwalijke verdichting wel een duurzame boomsoort zijn, een toekomstboom? Robinia’s, goed aangeplant en goed beheerd, zijn wel degelijk duurzame bomen. Zelfs op de zware klei van de Haarlemmermeer staan monumentale Robinia’s. Dat zijn uitzonderingen, maar het is dus wel mogelijk Robinia’s als toekomstboom aan te planten.”
Maarten H. van Atten
Zelfstandig IBOR professional
