‘Mating disruption’ is een nieuwe manier om de eikenprocessierups (epr) te bestrijden. Met feromonen worden daarbij mannetjesvlinders om de tuin geleid. Daardoor komen ze niet meer aan paren toe. In het afgelopen jaar deed entomologe Silvia Hellingman een veldproef met deze soortspecifieke methode.
Door de geurstof in geconcentreerde vorm en aangepaste formule in de boom aan te brengen, raken de mannetjesvlinders verward. Daardoor merken ze de vrouwelijke vlinders niet meer op en volgen er geen paringen. Zonder paring is er geen bevruchting en volgen er het volgende jaar geen rupsen.
Mating disruption is een methode die bekend is van de beheersing van andere plaaginsecten. In Zuid-Europa worden bijvoorbeeld met de dennenprocessierups goede resultaten behaald. Soms zelfs tot een afname van 80%.
Gezamenlijke financiering
Het onderzoek is gefinancierd door de provincies Fryslân, Drenthe en Overijssel en de gemeenten Weststellingwerf, Westerveld en Steenwijkerland. In deze gemeenten is in 2020 een proef gedaan langs een aantal eikenlanen. Eerst telden de onderzoekers de epr-nesten op deze locaties. Vervolgens bracht Brand Boomverzorging de feromonen in een speciale formulering in de bomen aan. Dat gebeurde in de zomer, vlak voor het moment dat de vlinders uitvlogen.
Dit voorjaar herhaalden de onderzoekers de tellingen. Er bleek een groot verschil te zijn tussen locaties waar het feromoon is opgebracht en de controlelocaties. De feromonen zorgen voor een forse teruggang van het aantal nieuw gevormde eikenprocessierupsnesten. Op de proeflocaties nam het aantal nesten met minimaal de helft af.
Mating disruption in de stad
Volgens Hellingman is de methode vooral geschikt in stedelijk gebied waar epr-beheersing met natuurlijke vijanden lastig gaat. „Bij scholen en in woonwijken bijvoorbeeld kan het een geschikte methode zijn. In stedelijk gebied is vaak ook meer beschutting waardoor de feromonen minder verwaaien. Dat maakt de methode ook effectiever.”
Toelating
Op basis van de onderzoeksresultaten zal Hellingman de methode verder ontwikkelen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het vinden van de juiste plekken in de kroon en hoe je het feromoon het meest efficiënt in de boom krijgt. Daarna moet het middel nog een toelating krijgen van het Ctgb voor grootschalig gebruik.
Beeld: Hellingman Advies
