De nieuwe Leidraad Beheersing Eikenprocessierups is uit

De nieuwe Leidraad Beheersing Eikenprocessierups is uit. In de editie 2022 staat een nieuwe risico-inventarisatie met een beslisboom voor beheer. Ook zijn er nieuwe inzichten over de gevoeligheid van verschillende eiken en is er een aantal bijlagen met praktische instrumenten. Het document is te downloaden via de website van het Kennisplatform Processierups.

Bij de beheersing van de eikenprocessierups is de vraag vaak hoe je de rupsenpopulatie beperkt, met zo min mogelijk kosten en schade aan de natuur. De Leidraad bevat hiervoor een beslisboom. Deze geeft de beheeropties op basis van de aanwezigheid van mensen en dieren en de te verwachten plaagdruk.

De leidraad legt uit hoe je de plaagdruk kunt bepalen op basis van het aantal nesten van verschillende omvang. Door zicht te houden op het verloop van de hele levenscyclus van ei tot vlinder voorkom je verrassingen. Zo kun je onnodige kosten door bijvoorbeeld verkeerde beheermaat­regelen en een verkeerde timing van communicatie voorkomen. Ook het monitoren en vastleggen van resultaten van de beheermaatregelen geeft inzichten in de effectiviteit ervan.

Natuurlijke plaagonderdrukking

De meest duurzame manier om overlast van de eikenprocessierups te voorkomen is het minder aantrekkelijk maken van de leefomgeving voor de eikenprocessierups en het daarnaast aantrekkelijker maken van de omgeving van eiken voor natuurlijke vijanden. De leidraad beschrijft hoe je (een combinatie van) drie maatregelen effectief in kunt zetten: meer variatie in boomsoorten; meer natuurlijke vegetatie; en het stimuleren van predatie en parasitering door natuurlijke vijanden.

Nieuw is informatie over de gevoeligheid van eiken voor eikenprocessierups. In zomereiken blijken in Nederland 2 tot 5 keer zo veel eikenprocessierupsen voor te komen als in andere eikensoorten. De boomhoogte blijkt ook invloed te hebben. Een boomhoogte tussen 6 en 18 meter is het meest gevoelig voor de eikenprocessierups. Bomen van 18 tot 24 meter hebben een matige gevoeligheid. Bomen kleiner dan 6 of groter dan 24 meter, tot slot, zijn weinig gevoelig.

Interactief

Ondanks dat het document uit 150 pagina’s bestaat, is hij snel te doorzoeken door interactieve vormgeving. De leidraad is daarnaast uitgebreid met twaalf bijlagen met allerlei hulpmiddelen voor gemeenten. Voorbeelden zijn een sjabloon voor het opstellen van een lokaal beheerplan of persberichten. Er is ook een lijst met bloeiende bermplanten voor verschillende bodemtypen. Deze planten kun je inzetten voor het stimuleren van natuurlijke bestrijding.

Brede samenwerking

De nieuwe leidraad werd geschreven door de experts die betrokken zijn bij het Kenniscentrum Eikenprocessierups onder leiding van Joop Spijker van Wageningen Environmental Research. Aan de uitgave werkte een groot aantal deskundigen mee van het RIVM, Wageningen University & Research, NIVEL, de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren en De Vlinderstichting. Ook Prorail, de Vereniging Stadwerk Nederland en een groot aantal gemeenten en lokale overheden verleenden hun medewerking. Het project kwam tot stand met financiering van de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen.

De leidraad is te vinden op de website van het Kennisplatform Processierups. Meer lezen over de eikenprocessierups doe je onder andere in de artikelen op Platform Groen (met inlog).