De enige botanische tuin van Limburg ligt in Kerkrade. Tachtig jaar geleden aangelegd in opdracht van de Staatsmijnen. Het ontwerp is van John Bergmans (1892-1980), in die tijd de beste tuin- en landschapsarchitect van Zuid-Nederland. Én een echte plantenman: de tuin herbergt dan ook een aantal zeer bijzondere boomsoorten.
In het dubbeldikke eindejaarsnummer van Tuin en Landschap staan vier bijzondere arboreta. Bomenverzamelingen die absoluut de moeite waard zijn om te bezoeken als hovenier of tuinontwerper. Vanwege het bijzondere ontwerp van het arboretum of om je te vergapen aan exotische bomen. De Botanische Tuin in Kerkrade voldoet aan beide kenmerken.
Weidse vergezichten
Tuin- en landschapsarchitect John Bergmans richtte de tuin zo in, dat de bezoeker al wandelend van weidse vergezichten kon genieten, maar zich zo nu en dan ook te midden van dichte beplantingsgroepen bevond. Dit bereikte hij door rondom een centrale niervormige vijver glooiende gazons met plantenborders af te wisselen en op strategische plekken solitaire bomen te plaatsen (zie foto boven).
Mijnwerkers en hun gezinnen
Die bezoekers ten tijde van de aanleg waren de mijnwerkers. Zij werkten zes dagen per week in de staatsmijn Wilhelmina in Terwinselen. De Staatsmijnen investeerde tachtig jaar geleden in de tuin in Kerkrade zodat de mijnwerkers en hun gezinnen op hun vrije zondag een ommetje door het groen konden maken.
Acht bekende exemplaren
Een van de kroonjuwelen van de botanische tuin is de hebei-iep, de Ulmus lamellosa. Daarvan groeien in Europa maar acht bekende exemplaren. Die van Kerkrade is extra bijzonder, omdat de twee stammen van de boom halverwege weer met elkaar vergroeid zijn.
Andere voorbeelden van mooie bomen die een bezoek aan de Limburgse tuin de moeite waard maken, zijn twee grote Pinussen die gebroederlijk naast elkaar groeien. Het gaat om een Pinus wallichiana en een P. x schwerinii. Ze staan in het noordelijkste puntje van de tuin, aan het eind van de zogenoemde Coniferenlaan.
350 bomen
De 2ha grote tuin telt meer dan 2.500 verschillende soorten planten, waarvan zo’n 350 bomen. Zo vind je er ook Sciadopitys verticillata, diverse grillig gevormde Magnolia x soulangeana en een Acer carpinifolium, een esdoorn met haagbeukvormig blad.
De complete reportage over de botanische tuin leest u in Tuin en Landschap 25/26. Ook kunt u het artikel digitaal lezen (met inlog).
