Bomen groeien tot aan de hemel, maar afkoeling dreigt

Iedereen die je spreekt in de groensector zit tot over zijn oren in het werk. Niet voor niets was een groot deel van de hoveniers en groenvoorzieners eind vorig jaar positief over de verwachting voor het eerste kwartaal van 2019. Toch zijn er tekenen die er op wijzen dat de economie aan het afkoelen is.

Het is een bekend verhaal in de groensector: na jaren van bezuinigen en beknibbelen op uitgaven voor groenaanleg en tuinonderhoud, breekt vaak een periode aan waarin de bomen tot aan de hemel groeien. De sector profiteert momenteel met volle teugen van het positieve consumentenvertrouwen en van de huizenmarkt die alweer enkele jaren op volle toeren draait.

Consumentenvertrouwen

Toch is het goed om de signalen die kunnen duiden op afkoeling van de economie, goed in de gaten te blijven houden. Een van die signalen is het consumentenvertrouwen. Deze maand kwam deze indicator voor het eerst sinds februari 2015 in de min terecht, blijkt uit cijfers van het CBS. Het consumentenvertrouwen kwam in februari 2019 uit op -2. In januari was dat nog 1. Zowel het oordeel over het economisch klimaat als de koopbereidheid verslechtert iets.

Overigens ligt het consumentenvertrouwen met -2 nog boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar, dat is namelijk -3. Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit (36). Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 (-41).

Opvallend in de cijfers van het CBS is dat consumenten de economische situatie van de afgelopen 12 maanden wel positief beoordelen (+14), maar hun eigen financiële situatie negatief beoordelen (-8). Voor de komende 12 maanden worden zowel de economische (-13) als de financiële situatie (-3) als negatief beoordeeld. Ook de koopbereidheid staat in de min (-3). Voor grote aankopen is het sentiment nog wel positief (+2).

Woningmarkt

Een andere belangrijke indicator voor de groensector is de verkoop van woningen en de oplevering van nieuwbouwwoningen. Iedere verhuisbeweging zorgt immers in potentie voor vraag naar tuinaanleg. Hetzelfde geldt voor de oplevering van nieuwbouwwoningen en de afgifte van vergunningen voor nieuwbouwwoningen.

Wat betreft de verkoop van woningen zien we in het vierde kwartaal een daling van ruim 8% ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit cijfers van de NVM. Wat betreft het aantal woningen dat te koop staat zien we een nog grotere daling, namelijk van 22% ten opzichte van een jaar eerder. Dit betekent dus dat het aantal verhuisbewegingen afneemt.

Ook het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen nam af. Dit lag in het derde kwartaal 5% lager dan een jaar eerder en 14% lager dan het voorgaande kwartaal, blijkt uit cijfers van het CBS.

Wereldeconomie

Uiteraard is de Nederlandse economie ook zeer gevoelig voor het reilen en zeilen van de wereldeconomie. Wat dat betreft is maart echt een game changer waarbij twee belangrijke zaken op de agenda staan dien voor een wereldwijde shock kunnen zorgen.

Voor 1 maart moet er een overeenkomst zijn tussen de Verenigde Staten en China over importtarieven. Vorig jaar besloten beide landen om tot 1 maart geen nieuwe verhogingen door te voeren. Is er op die datum nog geen akkoord, dan willen de VS de invoertarieven op zo’n 200 miljard dollar aan Chinese goederen verhogen van 10 naar 25%. Dit zal voor nog meer economische onrust zorgen wereldwijd.

De tweede economische cliff hanger is uiteraard de Brexit. Op 29 maart treedt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Als er op dat moment nog geen deal is getekend, dan krijgt het VK van de ene op de andere dag de status van een derde land en vervallen alle afspraken met de EU. Dit heeft grote consequenties voor het handelsverkeer en zal zeker tot grote economische schade lijden.