Er is al een paar jaar nauwelijks nieuws over de onbekende boomaantastingen zoals bastknobbels. Het verschijnsel is echter niet verdwenen, maar lijkt juist steeds duidelijker samen te gaan met een achteruitgang in vitaliteit.
Bomen in allerlei soorten en maten in Nederland vertonen bastknobbels. Hoewel WUR en NVWA hiernaar veel onderzoek hebben gedaan, blijven oorzaak en gevolg onduidelijk.
Uit vitaliteitsmonitoring in Alphen aan den Rijn blijkt echter al langer dat bastknobbels gepaard gaan met een achteruitgang in vitaliteit. Dat is onder meer te zien in een rij Fraxinus excelsior ’Atlas’ in Alphen met bastknobbels die steeds verder achteruit gaat.
Achteruitgang beplanting Fraxinus excelsior ’Atlas’
2008 waarneming bastknobbels
2010 toename bastknobbels
2012 meer dood hout, minder bladbezetting, groei bastknobbels
2014 duidelijk minder blad in de kroon, suikerkristallen op het blad (geen luis), meer dood hout (controle op essensterfte negatief)
2016 voorjaar veel dood hout onder de boom, diverse bomen in de rij lopen nauwelijks nog uit.
De bomen staan er zo’n 17 jaar en er zijn geen verstorende omstandigheden door bijvoorbeeld werkzaamheden, maaien of zout geweest.
Geen essentaksterfte
Opvallend is dat er in het verlengde van deze rij bomen, onder dezelfde omstandigheden, een ander type es, Fraxinus excelsior staat. Deze bomen vertonen geen problemen.
Beide rijen bomen getest op essentaksterfte en negatief beoordeeld.
Veel dood hout onder de Fraxinus excelsior ’Atlas’ met bastknobbels. Foto Niek van ’t Wout, maart 2016
Het verschil in bladbezetting tussen de Fraxinus excelsior zonder bastknobbels en de cultivar ’Atlas’ met bastknobbels is opvallend. Foto: Niek van ’t Wout, mei 2016
