Carola Schouten, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, blijft strijden tegen de mogelijkheid om de producten van klassieke plantenveredeling met een octrooi te monopoliseren. Die mogelijkheid lijkt te bestaan door een mondelinge uitspraak van de Technische Kamer van Beroep van het Europees Octrooibureau.
Minister Schouten gaat er net als de Tweede Kamer van uit dat alle EU-lidstaten en het Europees Parlement nog steeds staan achter de beleidswijziging die het EOB (Europese Octrooibureau) per 1 juli 2017 doorvoerde, waardoor de producten van klassieke veredeling niet octrooieerbaar zijn. In de Nederlandse Rijksoctrooiwet 1995 is ook expliciet opgenomen dat producten van kruisingen en selecties, niet octrooieerbaar zijn. Als een Europees octrooi (ook) in Nederland wordt gevalideerd, dan is die wet van toepassing. Een Nederlandse rechter kan dus een octrooi op een klassiek veredelde plant of natuurlijke eigenschap nietig verklaren. Diverse partijen, waaronder standsorganisatie Plantum, stellen dat die mogelijkheid waardevol, maar ook omslachtig en tijdrovend is. Liever pleiten zij voor een oplossing op Europees niveau. Daarom zijn alle partijen, net als minister Schouten in afwachting van de schriftelijke reactie van Technische Kamer van Beroep van het Europees Octrooibureau inzake octrooien op producten van klassieke veredeling.
Uitspraak Technische Kamer
Op 5 december 2018 besliste de Technische Kamer van Beroep van het Europees Octrooibureau mondeling dat natuurlijke eigenschappen en klassiek veredelde planten verleend moeten worden. De schriftelijke uitwerking van de beslissing wordt binnenkort verwacht. Daar wil minister Carola Schouten op wachten voordat ze er inhoudelijk op reageert. Dit schrijft ze in antwoord op vragen van de Kamerleden De Groot (D66), Weverling (VVD) en Von Martels (CDA) over het bericht dat patenten toch mogelijk zijn op veredelde groenten en planten.
Onderwerp wordt breed aangekaart
Bij de eerstvolgende Landbouw- en Visserijraad gaat Schouten aandacht vragen voor bovenstaande kwestie. Medewerkers van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat hebben dit onderwerp reeds aangekaart in de Raad van Bestuur van het Europees Octrooibureau. Daar is aangegeven dat het in februari op de agenda van de Patent Law Committee zal komen. Ook de Europese Commissie neemt dit onderwerp volgens Schouten erg serieus en wacht de schriftelijke uitspraak met belangstelling af. Tevens heeft de Europese Commissie de experts van de lidstaten uitgenodigd voor een vergadering over dit onderwerp in februari.
Schouten stelt dat zij een snelle en duurzame oplossing van deze zaak nastreeft. Of aanpassing van het octrooiverdrag daarvoor de beste route is weet ze nog niet. Nederland gaat er in Europa op aandringen dat spoedig duidelijkheid wordt verschaft, zodat er ook snel duidelijkheid komt over lopende octrooiaanvragen.
Octrooien voor producten van wezenlijk biologische processen kunnen toegang tot belangrijke planteneigenschappen belemmeren. Zodoende is er indirect zelfs een nadeel er sprake is van kwekersrecht (een totaal ander systeem van bescherming in de agrarische sector).
