Vijf jaar geleden stelde rozenkwekerij Marjoland zich als doel in 2022 geen chemische middelen meer te gebruiken. In de bestrijding van meeldauw in roos gaat dat nog niet volledig lukken, maar de groene middelen Serenade en Sonata helpen de kwekerij daar wel bij op weg. „We geloven dat het gebruik van groene middelen en biologie leidt tot meer groei. Dat is onze bedrijfsfilosofie.”

Meeldauw is een grote uitdaging in roos, zegt Koos van den Nouweland, teeltspecialist bij de 20 ha grote rozenkwekerij Marjoland in Waddinxveen. Het gewas moet wekelijks tegen deze schimmel worden behandeld: door moderne teelttechnieken en het wisselende klimaat in Nederland kan de ziekte zomaar toeslaan. De kwekerij teelt vijf verschillende variëteiten rozen, maar deze soorten worden niet geselecteerd op resistentie tegen meeldauw, legt Van den Nouweland uit. „Er zijn een aantal andere zaken die we belangrijker vinden, zoals een hoge productie, kleur (rood), een lange steel en een goede verwerkbaarheid voor de handel. We maken daarin commerciële keuzes, we produceren wat de markt vraagt.”

Rozenkwekerij Marjoland streeft ernaar zo milieuvriendelijk mogelijk te telen. De groene middelen Serenade en Sonata helpen daarbij, zegt Koos van den Nouweland.

Stip op de horizon

Hoewel het van groot belang is om meeldauw onder controle te houden, streeft Marjoland ernaar zo milieuvriendelijk mogelijk te telen. Dat doet de Zuid-Hollandse rozenkwekerij door het inzetten van groene middelen, biologie, plantversterkers en meststoffen. De kwekerij heeft de bestrijding van spint en witte vlieg al volledig biologisch opgelost, zegt Van den Nouweland, maar meeldauw en luis zijn uitdagingen. „We hebben enkele jaren geleden voor onszelf een stip op de horizon gezet om te streven naar een chemievrije teelt in 2022, maar niet ten koste van alles. We kunnen nu nog niet zonder chemische gewasbescherming.” Het groene middel Serenade is een goed middel gebleken in de bestrijding van meeldauw en Botrytis en Marjoland kijkt nu ook naar Sonata, vervolgt de teeltspecialist. „Groene middelen zijn zachter voor het gewas, ze geven meer groei en minder schade. Bovendien kun je met chemische middelen in een vicieuze cirkel terecht komen. Deze middelen verzwakken de plant, waardoor hij gevoeliger wordt voor meeldauw. Met het gevolg dat je meer moet spuiten om de schimmel aan te pakken.”

Serenade: effectief

Marjoland gebruikt Serenade nu drie jaar. Het is een fijn middel dat zijn effectiviteit heeft bewezen, zegt Van den Nouweland. Het is zacht, we zetten het graag in de winter in, vertelt hij. „De kwaliteit van de rozen blijft dan beter.” Serenade wordt preventief toegepast, afgewisseld met chemie. „Een soort als Red Naomi! is heel gevoelig voor meeldauw, dat houd je niet vol met alleen Serenade. Daar moet duurwerk in”, legt de Zuid-Hollander uit. „De gele Penny Lane is daarentegen minder gevoelig voor de schimmel en kan wat langer met groene middelen uit de voeten.”

De kwekerij spuit vaak een mix van Serenade met een uitvloeier en bijvoorbeeld Salifort. Dit is een biostimulant die de plant weerbaarder maakt en een uitvloeier is belangrijk om ervoor te zorgen dat je alles raakt, aldus Van den Nouweland. „Als er schimmelsporen op de plant aanwezig blijven, kan de ziekte zo weer toeslaan.” Daarnaast wordt Serenade ook ingezet om Botrytis te bestrijden. „We testen elke week op deze schimmel. Je ziet dat wanneer je dit groene middel toepast, de testen gemiddeld beter uitkomen.”

Marjoland gebruikt sinds drie jaar Serenade tegen meeldauw, een fijn en zacht middel dat zijn effectiviteit heeft bewezen, aldus de telers.

Sonata: tweede kans

De kwekerij is dit jaar weer gestart met de toepassing van Sonata. Weer, omdat Marjoland dit middel al eens eerder heeft gebruikt, maar daarmee was gestopt. De rozenkwekerij wisselt Sonata in een schema met Serenade en traditionele gewasbeschermingsmiddelen af. Van den Nouweland: „We hadden aanvankelijk het gevoel dat Sonata wat minder goed werkte dan Serenade. Het middel wordt nu toch weer ingezet, omdat we met de hoeveelheid Serenade die we per hectare mogen gebruiken, niet helemaal uitkomen. Die beperking in toepassing vind ik trouwens een nadeel. Serenade is immers een groen middel. De hoeveelheid liter/ha die je mag gebruiken, zou van mij wat ruimer mogen.”De rozentelers willen nu doorzetten met Sonata, het middel een tweede kans geven, aldus de teeltspecialist. De beide groene middelen hebben een ander werkingsmechanisme, misschien hebben we niet genoeg geduld gehad om het resultaat van Sonata af te wachten, lacht hij. „Als een middel niet goed tegen meeldauw werkt, moet je in de regel direct ingrijpen. Anders kan het weken duren voordat je weer schoon bent en je moet alsnog met chemie aan de gang. We hebben tot nu toe geen reden gehad om met Sonata te stoppen. Dat is een goed teken.” 

Behoefte groene middelen

Koos van den Nouweland ziet meer toekomst voor groene middelen. Het liefst groene middelen met verschillende werkingsmechanismen. „Als je tien dezelfde soort middelen hebt, kom je niet verder”, is hij van mening. „Een ziekte of een plaag is een strijd die je altijd moet winnen. Als we voldoende verschillende middelen tot onze beschikking hebben, die je in de mix kan doen, kunnen we naar ons doel toe werken om te stoppen met chemische gewasbescherming. Het zou een goede zaak zijn als fabrikanten voortvarend te werk gaan met het op de markt zetten van deze middelen. Dat helpt ons niet alleen om tot onze doelstellingen te komen, de hele sector heeft daar belang bij!”