Waren wij niet dat praktische volkje dat in de delta aan de Noordzee leefde? Als het nodig was verhoogden we tijdig de dijken en zorgden we ervoor dat onze polders droog bleven. We bouwden onze boerderijen op terpen en zorgden dat het waterniveau in het boezemkanaal of ringvaart op peil bleef. In natte periodes werd de polder leeggepompt en in droge periodes ging er wat water bij. Niet denken dat je slimmer bent dan de natuur, maar gewoon praktisch handelen en constructief samenwerken wanneer dat nodig is.
Als u wat ouder bent, kunt u wellicht de naoorlogse jaren herinneren: de jaren van de opbouw. We kwamen net uit de oorlog en er was een gebrek aan alles. Toch waren we in staat om in die naoorlogse jaren 1,4 miljoen woningen te bouwen. Efficiënt en goedkoop. Zorgen dat je burgers een betaalbaar dak boven hun hoofd hebben. 75 jaar later leven we al decennia in voorspoed en aan geld en middelen geen gebrek. En toch weten we een groot deel van onze burgers geen of geen betaalbaar onderdak te bieden. Waar ging het fout?
En zie daar de volgende zelfgecreëerde crisis. Opeens kost aardgas meer dan 90 cent per kuub. TNO waarschuwt al voor energiearmoede. Mensen, als ze al een woning hebben, kunnen het niet meer betalen om het warm te houden. Hoe zijn we daar weer in terecht gekomen? We pakken niet door met alternatieve energiebronnen en met isoleren, maar doen wel energiecentrales en gasvelden versneld dicht. We maken gaswinning in de Noordzee nagenoeg onmogelijk en zorgen ervoor dat onze strategische gasvoorraad in Bergermeer niet op niveau is. Een perfecte mix voor een: ’cold and lonely winter’.
Ik kom nog uit een generatie waarbij het realiseren van het doel even belangrijk was als het proces er naar toe. Het pragmatisme waarmee we zorgden dat we veilig en in voorspoed konden leven in een landje dat grotendeels onder zeeniveau ligt. Een land dat zorgde, met een hardwerkende agrarische sector, dat we geen zorgen hoefden te hebben dat er niet genoeg eten ’s avonds op tafel stond. En als ik dan ’s avonds het NOS-journaal opzet en al die politieke poppetjes zie die druk zijn met de beeldvorming, het democratische proces, rolzuiverheid van de Kamer, nieuw leiderschap en het eindeloos werken aan een goede sfeer in het Kabinet, dan herken ik niets meer van het land waarin ik 62 jaar geleden geboren ben. Heeft u dat gevoel ook?
Radboud Vorage, directeur aardwarmtebedrijf van glastuinbouwgebied Koekoekspolder
