Proef met nedervanille mislukt: ’Het verdienmodel was subsidie’, kopte RTLZ afgelopen week. Vanille-importeur Henk de Kroon spreekt in het artikel over leunstoelwetenschap. De betrokken onderzoeker Filip van Noort nuanceert.
„Strikt genomen staan er geen onwaarheden in het artikel, maar ik zou wel wat willen nuanceren”, vertelt Filip van Noort, onderzoeker Wageningen & Research. „We hebben een teeltprotocol ontwikkeld dat gegarandeerd een goede kwaliteit vanille kan geven.”
De belofte was groot in 2015, toen driejarig topsectorenonderzoek van start ging. Rond 2018 zou er vanille uit Nederlandse kassen in de supermarkt liggen. Geld voor vervolgonderzoek is er volgens RTLZ niet. Van Noort laat weten dat er nu wel met partijen gesproken wordt over vijfjarig vervolgonderzoek.
In de kassen van Wageningen Universiteit wordt al sinds 2012 geëxperimenteerd met het telen van vanille. Eerst op initiatief van Van Noort. Later kwamen er financiers en kwekers bij. Zo’n €3,5 ton is er uiteindelijk in het PPS-onderzoek gestoken, waarvan de helft publiek geld was. De onderzoeker kwam op tv en in diverse bladen om te praten over nedervanille.
Geen praktijkteelt vanille
Twee van de vier telers blijven betrokken bij het project. Het idee om de teelt in hun eigen kassen op te pakken, is afgeblazen. Vanille telen in de kas heeft volgens de onderzoeker een lastige businesscase, zowel voor telers als voor banken. Bij de huidige hoge prijzen (€600/kg) kan het lonen, maar wat als er ’normale’ prijzen voor vanille betaald worden. Kun je dan nog winst maken? Het duurt immers minimaal twee jaar voor er bloei is. Bloeiende bloemen moeten handmatig bestoven worden. Dat kost veel arbeid. Plantenziekten als fusarium liggen op de loer en het aantal kilo’s peulen per plant is onvoorspelbaar. De verschillen tussen planten zijn namelijk nog groot. Selectie is nodig.
Spin-off
Tegen vakblad Groenten & Fruit vertelde Van Noort dat de echte winst van het onderzoek naar vanille misschien wel de spin-off was. De hele wereld is langs geweest of stuurt verzoeken om samenwerking. Daarbij zaten ook veel mensen met ideeën voor nieuwe gewassen, zoals bijvoorbeeld avocado. Onlangs nog kreeg de onderzoeker een mailtje uit Oeganda van iemand die de vanilleplanten uit de proef over wil nemen. „Bizar, toch?”
Van Oort doet momenteel nog topsectorenonderzoek naar nieuwe teelten als salep, saffraan, wasabi en zwarte peper. Het stadium van die onderzoeken verschilt per gewas.
Het teeltprotocol voor vanille is niet openbaar. Onderzoekresultaten worden wel binnenkort gepubliceerd.
