LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland, KAVB en NFO herkennen zich niet in de negatieve teneur in de door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gepresenteerde tussenevaluatie van de tweede Nota Duurzame Gewasbescherming die op 21 juni is gepresenteerd. Deze evaluatie moet inzicht bieden in de voortgang van de gestelde doelen in 2018 en de effectiviteit van het hiertoe ingezette beleid, maar volgens de land- en tuinbouworganisaties schiet het rapport hierin tekort.
Het PBL stelt dat de meeste tussendoelen niet zijn gehaald. Zo wordt geconcludeerd dat het aantal normoverschrijdingen in het oppervlaktewater slechts met 15% is verminderd ten opzichte van 2013. Dit is echter berekend over de jaren 2015 tot en met 2017 en zegt nog niet over of een halvering in 2018 wel wordt gerealiseerd. Uit het speciaal voor de monitoring opgerichte meetnet blijkt bovendien dat het daadwerkelijk gemeten aantal normoverschrijdingen in 2017 al rond de beoogde 50% vermindering zit.
Eenzijdige benadering van biodiversiteit
In het rapport wordt biodiversiteit door het PBL versimpeld tot het aantal akkerranden en het gebruik van chemische gewasbescherming. De land- en tuinbouworganisaties vinden dat een te eenzijdige benadering, die bovendien relaties veronderstelt die wetenschappelijk nog moeten worden onderzocht. Een duidelijke onderbouwing ontbreekt. Op dit moment wordt mede op initiatief van de sector een biodiversiteitsmonitor voor de plantaardige sectoren ontwikkeld die voor meer inzicht moet zorgen.
Vertragingen in implementatie
De sectororganisaties onderschrijven dat er nog werk aan de winkel is. Om de ambities te realiseren is inspanning vereist. Regelmatige monitoring en evaluatie kunnen daarin sturing geven, mits daarbij ook goed gekeken wordt naar de factoren die van invloed zijn op behaalde prestaties. Het rapport van het PBL blijft ook hier in gebreke, vinden de organisaties. Vertragingen in implementatie van beleid dat voorzien was tussen 2013 en 2017, zoals de invoer van de zuiveringsplicht voor de glastuinbouw, blijven onderbelicht.
Stimulerend en faciliterend beleid
In de vooruitblik naar benodigd beleid voor realisatie van de doelen voor 2023 wordt door het PBL vooral aangestuurd op inperking van middelen en toelatingen, strengere eisen aan techniek, en hogere kosten van chemische middelen. Dat zal het aantal knelpunten in beheersing van ziekten en plagen alleen maar groter maken. Ondernemers in de land- en tuinbouw verwachten van de overheid stimulerend en faciliterend beleid, dat bijdraagt aan de gewenste richting: ontwikkeling van weerbare rassen en teeltsystemen, en beschikbaarheid van een voldoende gevulde gereedschapskist om zo nodig te kunnen bijsturen zonder de natuurlijke balans te verstoren.
Innovaties onderbelicht
De land- en tuinbouw is al veel verder met duurzame gewasbescherming dan het rapport van het PBL doet voorkomen, stellen LTO, Glastuinbouw Nederland, KAVB en NFO. In het onderzoek is uitgegaan van maatregelen die in 2012 beschikbaar waren. Innovaties in geïntegreerde, duurzame gewasbescherming blijven daarmee buiten beeld. Nederlandse bedrijven worden vanuit de hele wereld bezocht om van deze teeltsystemen te leren, waarbij een integrale aanpak met aandacht voor milieu en omgeving voorop staat.
