Vier multinationals die CO2 in de zeebodem willen opslaan, krijgen ruim €2,1 miljard subsidie uit de SDE++ regeling. Voor de glastuinbouw kan deze ontwikkeling minder gunstig zijn. Ten eerste is het voor de multinationals voordeliger om CO2 onder zee op te slaan dan aan de glastuinbouw te leveren. Ten tweede er blijft minder SDE++ subsidie over voor duurdere vormen van CO2-reductie, zoals geothermieprojecten.
Porthos, het samenwerkingsverband van Shell, ExxonMobil, Air Liquide en Air Products, wil vanaf 2024 jaarlijks 2,5 miljoen ton CO2 gaan afvangen. Deze zal via pijpleidingen worden vervoerd naar een leeg gasveld voor de Nederlandse kust. Voor Shell zal deze oplossing financieel gunstiger, waardoor de levering aan de glastuinbouw na 2025 in gevaar komt.
Afvalenergiebedrijven en Shell staan welwillend tegenover CO2-levering aan de glastuinbouw, maar zullen daar niet in meegaan als onderzeese opslag veel kosten kan besparen. Glastuinbouw Nederland en Ocap voeren samen een lobby om bij de ministeries van EZK en LNV om dit toch mogelijk te maken. Wil de glastuinbouw straks fossielvrij zijn, dan is het belangrijk om CO2 uit andere bronnen te krijgen, stellen de organisaties.
„Er zal snel een overeenkomst moeten komen”, zegt Ocap-woordvoerder Robert Jan Pabon. Hij is optimistisch dat er uiteindelijk een werkbare oplossing komt. Vorige zomer hebben de ministers van EZK en LNV een brief naar de Tweede Kamer gestuurd, waarin ze aangeven dat ze een manier willen zoeken om voldoende CO2 voor de glastuinbouw beschikbaar te houden. In de brief wordt gesproken over een swap tussen Shell en Alco, de twee grootste leveranciers van Ocap. De CO2 die Shell dan in de zomer levert aan de glastuinbouw wordt uitgeruild tegen biogene CO2 die Alco in de winter onder de zee opslaat. Daarmee zou de pieklevering in de zomer grotendeels in stand kunnen worden gehouden.
Voor uitbreiding van het CO2-net in de toekomst hebben Glastuinbouw Nederland en Ocap hun pijlen gericht op de afvalenergiebedrijven, omdat die voor 70% biogene CO2 produceren. Hier speelt gedeeltelijk hetzelfde probleem: in de zomer produceren de afvalenergiebedrijven te weinig CO2 om de glastuinbouw te voorzien. Verder is het de bedoeling is dat ook afvalenergiebedrijven gebruik gaan maken van onderzeese opslag. Ook hier is het idee om te gaan swappen: in de zomer wordt CO2 gebruikt van afvalenergiebedrijven en van de grote industrie; in de winter wordt biogene CO2 opgeslagen. Hiervoor zijn echter nog wel aanpassingen in de wet nodig.
„Na de verhoging van de ODE op netstroom dreigt dit een tweede grote tegenslag te worden op weg naar verduurzaming”, zegt Alexander Formsma, energiedeskundige bij Glastuinbouw Nederland. „Bovendien zullen goede maar iets minder efficiënte projecten lager op de ranking van de SDE++ subsidie komen, zoals geothermieprojecten.”
Ocap-woordvoerder Pabon stelt dat de overheid een grote kans laat liggen op verduurzaming, als hier geen oplossing voor komt. „Het kan toch niet waar zijn dat de industrie subsidie krijgt om haar CO2-afval onder het kleed te vegen, terwijl de glastuinbouw het kan hergebruiken en daarmee miljoenen kuubs aardgas kan besparen.”
