Het nieuwe kabinet Rutte IV kiest ervoor om grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken op het gebied van stikstof, klimaat, (achterstallig) onderhoud en woningbouw. Hiervoor worden de komende jaren miljarden euro’s uitgetrokken. Dat staat in het coalitieakkoord dat informateurs Remkes en Koolmees woensdag overhandigden aan de voorzitter van de Tweede Kamer, Vera Bergkamp.
Alleen al voor het Stikstoffonds wordt tot en met 2050 een bedrag van 20 miljard uitgetrokken. Tot en met 2035 gaat het om een totaalbedrag van 25 miljard. Voor het Klimaat- en transitiefonds wordt tot en met 2030 35 miljard euro uitgetrokken. Daarnaast zijn er nog kleinere bedragen die de komende jaren in verband met het klimaat worden uitgegeven. Voor infrastructuur wordt tot en met 2025 een bedrag van 15 miljard euro gereserveerd. Ook gaan er miljarden naar de verduurzaming van de woningen en andere gebouwen in Nederland.
„We maken Nederland klaar voor de toekomst – klimaatneutraal, fossielvrij en circulair – met een schone energievoorziening en groene industriepolitiek. […] Wij willen ons maximaal inspannen om ons land en onze planeet leefbaar en bewoonbaar te houden. Daarom ook streven we de klimaatdoelstelling van maximaal 1,5 graad van het Klimaatakkoord van Parijs na en willen we biodiversiteit versterken. Dit kabinet wil huishoudens en gemeenschappen, bedrijven en coöperaties en dorpen en steden in staat stellen deze duurzame omslag te maken.”
Klimaat
Het nieuwe kabinet scherpt de doelen voor 2030 in de Klimaatwet aan tot tenminste 55% CO2-reductie, in 2035 70% en in 2040 80%. Er komt een aparte minister voor Klimaat en Energie die regie voor over het beleid en het klimaatfonds. In dit fonds zit 35 miljard voor de komende tien jaar.
Om voldoende vakmensen te hebben om dit ambitieuze klimaatbeleid uit te voeren, gaat de regering samen met onderwijsinstellingen, overheden en sociale partners aan de slag om vakmensen op te leiden of bij te scholen. Ook wordt het mbk geholpen om verder te verduurzamen.
Belangrijk onderdeel van het klimaatdossier is klimaatadaptatie. Zo wordt er extra geïnvesteerd in het Deltafonds om achterstanden weg te werken en de uitvoering van het Nationale Deltaprogramma te versnellen. Water en bodem worden sturend bij ruimtelijke planvorming.
Om hittestress tegen te gaan worden in dichtbebouwde gebieden meer groen, water en lichte oppervlakten toegevoegd. Dit moet leiden tot meer schaduw, verdamping en (licht)reflectie.
Stikstof
Het nieuwe kabinet wil de natuur in Nederland beschermen en het verlies aan biodiversiteit herstellen. Er wordt daarom fors geïnvesteerd in een robuust natuurareaal en in duurzamen landbouw, om weer tot een balans te komen. Om dit te financieren komt er een ruimhartig transitiefonds van 25 miljard tot 2035.
Er wordt ingezet op kringlooplandbouw en nieuwe verdienmodellen worden gestimuleerd zoals biobased bouwmaterialen, carbon credits en stikstofbinding. Er komt een tussenvorm tussen natuur- en landbouwgrond, namelijk landschapsgrond. Ook worden vergoedingen voor natuur- en landschapsbeheer vergroot.
Woningmarkt
Het kabinet zet in op het versnellen van de woningbouw tot rond de 100.000 woningen per jaar. Er moet in heel Nederland worden gebouwd, dus niet alleen in de 14 verstedelijkingsgebieden, maar ook op knooppunten van bestaande infrastructuur. Bescherming van natuur is een van de randvoorwaarden bij nieuwbouw. Bij bebouwing van open ruimte groeit het groen mee.
Een grote wens vanuit diverse sectoren wordt vervuld: er komt weer een minister van Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening (VRO). Een beetje de terugkeer van het vroegere ministerie van VROM. Dit departement werd in 2010 opgeheven. In het afgelopen decennium viel Wonen onder het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het vastlopen van de woningmarkt en de vele opgaven voor de ruimtelijke inrichting vragen echter om één centrale regie.
Infrastructuur en innovatie
Voor het inlopen van achterstanden bij beheer en onderhoud van wegen, spoor, bruggen, viaducten en vaarwegen trekt het kabinet 1,25 miljard uit.
Voor de MIA/VAMIL-regeling voor belastingaftrek voor innovaties die tot milieu- of klimaatwinst leiden, trekt het kabinet tot en met 2025 180 miljoen euro extra uit. Voor de Energie-Investerings Aftrek (EIA) wordt deze kabinetsperiode 400 miljoen extra uitgetrokken.
