De recente hoge temperaturen zorgen voor een snelle ontwikkeling van de eikenprocessierups. Maar hoeveel overlast is te verwachten? Tot nu bestaat er geen landelijk beeld van de plaagdruk in Nederland. Om daar verandering in te brengen werkt het Kennisplatform Processierups aan een landelijke inventarisatie eikenprocessierups.
Om de gezondheidseffecten te beperken en de ontwikkeling van de eikenprocessierups beheersbaar te houden, is informatie over de plaagdruk noodzakelijk. Veel gemeenten brengen de ontwikkeling van het aantal eikenprocessierupsen al in beeld. Ook zijn er diverse websites waar het publiek de aanwezigheid van rupsen kan melden. Een systematisch overzicht van de plaagdruk en een gestandaardiseerde methodiek ontbreken echter.
Minimaal 30 bomen per gemeente
Het Kenniscentrum Eikenprocessierups heeft hiervoor nu een methode ontwikkeld, in opdracht van het Kennisplatform Eikenprocessierups. Alle gemeenten wordt dan ook gevraagd om voor donderdag 1 juli door te geven hoeveel nesten ze aantreffen in minimaal 30 bomen. Om dit te doen kunnen ze gebruik maken van een online formulier. Het Kenniscentrum vraagt gemeenten om voor bomen waar preventieve bespuitingen hebben plaatsgevonden een aparte inventarisatie te maken.
Ook vrijwilligers kunnen een inventarisatie doen en hun telling van het aantal nesten via het formulier doorgeven (ook van minimaal dertig bomen). Aangezien vrijwilligers waarschijnlijk niet weten of preventieve bespuitingen hebben plaatsgevonden hoeven zij hier verder geen rekening mee te houden.
Tennisbal, voetbal of deken?
Om een goede inschatting van het aantal rupsen te kunnen maken, is het belangrijk om te weten hoe groot de nesten zijn. Daarbij hanteert het Kennisplatform een onderscheid tussen nesten van het formaat tennisbal, voetbal of deken. Zie onderstaande foto’s voor het onderscheid tussen de verschillende nestgroottes.
Nut van de inventarisatie
Het nut van de inventarisatie van rupsennesten binnen gemeenten is inmiddels wel bewezen. Verantwoordelijken kunnen hiermee bepalen op welke schaal zij nesten laten wegzuigen. En wanneer dat moet gebeuren. Ook kunnen ze op basis van de gegevens inschatten of het nodig is om extra inventarisaties uit te voeren. Daarnaast gebruiken gemeenten deze informatie om met inwoners en recreanten te communiceren.
Gegevens uit gemeenten in de omgeving zijn echter ook belangrijk. Een opbouw van de plaagdruk in omliggende gemeenten heeft mogelijk consequenties in de eigen gemeente in het aankomende jaar. Zulke inzichten maken het mogelijk om tijdig maatregelen te nemen en budget te reserveren. De overzichten kunnen ook een aanleiding zijn voor betere afstemming tussen gemeenten in de regio. De informatie geeft tenslotte het Kennisplatform Processierups inzicht in waar in Nederland extra maatregelen nodig zijn. Zodra er voldoende waarnemingen zijn doorgegeven, worden de resultaten gepubliceerd op de website van het Kennisplatform Processierups.
Tips bij het tellen
- Eikenprocessierupsen hebben brandharen. Houd dus zo veel mogelijk afstand van de eikenprocessierupsen.
- Bedek uw lichaam zoveel mogelijk. Ga niet met blote benen en armen en open schoenen de inventarisatie doen.
- Door de wind kunnen nesten en rupsen uit de bomen vallen, waardoor brandharen ook rondom de bomen op de grond kunnen liggen. Indien vorig jaar oude nesten niet verwijderd zijn, kunnen die ook rondom de bomen op de grond liggen.
- Let op het verkeer in de directe omgeving.
- Neem een verrekijker mee.
- Doe de inventarisatie overdag. In de loop van de avond verlaten de rupsen in processie de nesten om boven in de boom te eten. Dan zijn de nesten en de omvang ervan moeilijker te onderscheiden.
- Het is soms moeilijk om de hele boom te bekijken. Tel alleen de nesten die u kunt zien. Voor het verkrijgen van inzicht in de plaagdruk is het niet heel erg als af en toe een nest gemist wordt.
- Hoe meer bomen geteld worden, hoe betrouwbaarder de inschatting van de plaagdruk is.
- Kies bij voorkeur bomen op verschillende plekken in de gemeente.
- Geef voor donderdag 1 juli een eerste inventarisatie door.
